وایت پیپر اتریوم چیست؟ بی شک اتریوم یکی از بزرگترین اکوسیستم های حال حاظر دنیای کریپتوها را دارد و همچنین یکی از مهم ترین و ایده پردازترین پروژه های فعال دنیای کریپتوها می باشد. سرنوشت بسیاری از پلتفرم های دنیای دیفای، کیف پول ها و کالکشن های nft و سایر برنامه های غیرمتمرکز که روی این شبکه فعالیت می کنند، به بلاکچین اتریوم گره خورده و می توان گفت عملکرد بلاکچین اتریوم بر کل دنیای کریپتوها تاثیر گذار می باشد.
اگر شما نیز به بلاکچین اتریوم و ایده های این پروژه علاقه دارید و به دنبال آشنایی بیشتر با شبکه اتریوم هستید این مقاله می تواند کمک زیادی به شما بکند، زیرا در این مقاله ما به دنبال بررسی تخصصی بلاکچین اتریوم و آشنایی کامل با تغییرات اتریوم از زمان پیدایش آن تا به امروز هستیم.
لیست عناوینی که در این مقاله برای شما زوم ارزی عزیز آماده کرده ایم:
بررسی ویدیویی وایت پیپر اتریوم
(قسمت اول)
(قسمت دوم)
مروری بر تاریخچه اتریوم
اتر و اتر کلاسیک
قبل از بررسی دیدگاه های فنی پروژه اتریوم بهتر است بدانیم چگونه شبکه ابتدایی اتریوم فورک شد و به دو شبکه جداگانه اتریوم و اتریوم کلاسیک تبدیل شد. با تصمیم تیم فنی پروژه یک آپدیت روی شبکه اتریوم انجام شد و قرارداد هوشمند DAO به شبکه اتریوم اضافه شد بعد از گذشت مدتی و در سال ۲۰۱۶، این قرارداد هوشمند هک شد و دارایی کاربران به سرقت رفت. بعد از این اتفاق ویتالیک بوترین بنیان گذار اتریوم اعلام کرد که شبکه را به چندین بلاک عقب تر، جایی که هک اتفاق افتاده است برگردانند و دارایی کاربران را عودت دهند. اما برخی دیگر با این نظریه مخالفت کردند و با استناد به این که شبکه باید غیرمتمرکز بماند و قوانین کدنویسی شده باید به طور کامل اجرا شود خواهان ادامه کار بلاکچین اتریوم شدند. در نهایت این دودستگی باعث فورک شدن شبکه شد. (فورک شدن زمانی رخ می دهد که از یک بلاک به بعد دو زنجیره متفاوت با گذشته یکسان به وجود آید.) آن چیزی که ما امروزه با نام اتریوم کلاسیک می شناسیم کسانی بودند که خواهان ادامه روند کار شبکه بودند و اتریوم امروزی کسانی بودند که چندین بلاک به عقب برگشتند تا وجوه سرقتی را بازگردانند. خوب است بدانید اتریوم کلاسیک اکنون زیر نظر چارلزهاسکینسون (خالق کاردانو) یکی از جدی ترین رقیب اتریوم فعالیت می کند.
اتریوم ۱ و اتریوم ۲
تنها چند سال بعد از راه اندازی اتریوم، بلاکچین این پروژه میزبان بسیاری از برنامه غیرمتمرکز شد که بار ترافیکی سنگینی برای تایید تراکنش ها ایجاد کرد. در سال ۲۰۱۸ با ظهور بخش دیفای و NFT ها بیش از پیش مشکلات شبکه اتریوم پدیدار شد. تیم فنی این پروژه پیشنهاد مقیاس پذیر کردن شبکه با استفاده از منتقل کردن شبکه از الگوریتم POW به POS و همچنین استفاده از پروژه های لایه دومی را دادند. می توان گفت بزرگترین تصمیم در تاریخ بلاکچین ها انتقال اتریوم از POW به POS بود. به این ترتیب اتریوم۲ با الگوریتم اجماع گواه اثبات سهام شروع به فعالیت کرد و برای همیشه اتریوم با الگوریتم گواه اثبات کار (ماینرهای سخت افزاری) خداحافظی کرد.
بیشتر بخوانید: علت کاهش قیمت اتریوم
وایت پیپر اتریوم از دیدگاه فنی
حال با دانستن موارد ذکر شده بهتر می توان به سیر تکاملی اتریوم پرداخت. در این بخش سعی می کنیم ابتدا اطلاعات پایه اما خلاصه وار از اتریوم ارائه دهیم و سپس به چگونگی کوچ اتریوم از POW به POS و تغییراتی که برای این شبکه به وجود آمد و همچنین در انتها به اتفاقاتی که در آینده روی این شبکه رخ خواهد داد بپردازیم.
در سال ۲۰۱۳ ویتالیک بوترین که تنها ۱۹ سال سن داشت وایت پیپری را که در آن ایده خلق یک بلاکچین که هم توانایی ذخیره و انتقال ارزش مانند بیت کوین و هم قابلیت اجرایی قراردادهای هوشمند برای برنامه های غیرمتمرکز را دارد، منتشر کرد. بلاکچین اتریوم با استفاده از زبان برنامه نویسی سالیدیتی، کدنویسی شده است و تمام تلاش تیم فنی اتریوم این بود که یک شبکه ایمن و غیرمتمرکز را ایجاد کنند. بلاکچین اتریوم به هرکسی این امکان را می دهد که برنامه غیرمتمرکز خود را با ارز مخصوص به خود و حتی قوانین مخصوص به پلتفرم خود را روی این شبکه اجرا کند. خوب است بدانید شبکه اتریوم به صورت تورینگ کامل کدنویسی شده است.
“تورینگ کامل: به سیستمی می گویند که در صورت داشتن زمان کافی، بتواند هر مسئله پیچیده ای را حل کند. در غیر این صورت به این سیستم تورینگ ناقص می گویند.”
خوب است بدانید هر حساب در شبکه اتریوم دارای یک آدرس ۲۰ بایتی می باشد که شامل اطلاعاتی نظیر موجودی حساب، عدد نانس، کد قرارداد، فضای ذخیره سازی می باشد. این حساب ها شامل دو کلید خصوصی و عمومی می باشد. اگر قرارداد هوشمندی ایجاد شود توسط کلید خصوصی کنترل می شود و همچنین انتقال دارایی ها با این کلید امکان پذیر است. از کلید عمومی نیز برای دریافت پیام ها و کوین ها و همچنین خواندن فضای داخلی حساب و ارسال پیام ها استفاده می شود.
در نظر داشته باشید هزینه کارمزد تراکنش ها با استفاده از ارز اتر امکان پذیر است. در اینجا خوب است کمی در مورد کارمزد شبکه اتریوم در زمان نگارش این مقاله صحبت کنیم. تا پیش از این که اتریوم از الگوریتم POW استفاده می کرد، این کاربر بود که به صورت دستی می توانست هزینه کارمزد معاملاتی را تعیین کند و از طرفی ماینرها از استخر تراکنش ها، آن تراکنشی را زودتر انجام می دادند که کارمزد بالاتری را پرداخت کند. خود این موضوع در حقیقت یکی از عوامل بالا رفتن هزینه کارمزدها شده بود. اما در اتریوم فعلی که از الگوریتم POS استفاده می کند، کارمزدها روی بلاک ها یک مقدار ثابتی در نظر گرفته می شود. به بیان ساده حجم اطلاعات هر بلاک را به صورت میانگین مساوی با یک کارمزد ثابت در نظر می گیرند، حال اگر بلاک بعدی از نظر حجم اطلاعات افزایش پیدا کرد کارمزد نیز افزایش پیدا می کند و اگر بلاک بعدی کاهش پیدا کرد، کاربر کارمزد کمتری می پردازد. همچنین اگر حجم اطلاعات بدون تغییر ماند، کارزد تغییری نمی کند. در نظر داشته باشید حجم بلاک ها می تواند تا ۲۰۰% بیشتر از مقدار میانگین افزایش یابد که باعث می شود کارمزد ها تغییراتی ۱۲.۵% داشته باشند. توجه کنید که افزایش سایز بلاک ها تاثیر مهمی روی سرعت تراکنش ها خواهد داشت. گذر از تعیین کارمزدها به صورت دستی به حالت فعلی در یک آپدیتی به نام EIP1559 انجام شد.
همچنین کارمزد شبکه اتریوم به منظور جلوگیری از حلقه های نامحدود تصادفی یا متخاصم می باشد. به این ترتیب برای هربار استفاده از پهنای باند و یا فضای ذخیره سازی و همچنین توان محاسباتی باید هزینه ای پرداخت شود. در نتیجه صرفه اقتصادی ندارد تا مهاجم ها بتوانند اختلالی در شبکه ایجاد کنند.
باید بدانید برنامه های غیرمتمرکزی که روی شبکه اتریوم ایجاد می شوند به طور کلی شامل سه بخش می شود اما قبل از پرداختن به این بخش ها خوب است با EVM یا همان Ethereum Virtual Machine که به معنی ماشین مجازی اتریوم است، آشنا بشویم. می توان گفت EVM قلب اتریوم می باشد که وظیفه اجرا کردن قراردادهای هوشمند این شبکه را دارد. این ماشین دقیقا همان چیزی است که بازار هدف بیت کوین و اتریوم را از یکدیگر جدا کرده است. به این ترتیب بیت کوین تنها برای ذخیره ارزش و اتریوم نه تنها برای ذخیره ارزش بلکه برای ایجاد قراردادهای هوشمند نیز استفاده می شود. دوستان بسیاری از پروژه ها مانند اسمارت چین و ترون دقیقا کدنویسی EVM اتریوم را کپی برداری کرده اند و پروژه های کمی مانند الگورند و نئو و پولکادات و … دارای ماشین مجازی خود هستند. حال به سه دسته از برنامه هایی که این ماشین مجازی آن ها را اجرایی می کند می پردازیم:
- برنامه های مالی که شامل: مشتقات مالی، قراردادهای پوشش ریسک، کیف پول پس انداز، وصیت نامه و… می شود.
- برنامه های نیمه مالی که اگرچه مسائل مالی در آن وجود دارد اما جنبه غیرپولی آن مهم تر است مانند آموزش و یادگیری همراه با پاداش.
- برنامه های غیرمالی مانند رای گیری آنلاین و سیستم های حکمرانی غیرمتمرکز.
در نظر داشته باشید توکن ها درون بلاکچین اتریوم کاربردهای مختلفی دارند. توکن ها می توانند معادل طلا و یا دلار باشند و حتی نشانگر سهام ها و توکن های مربوط به برنامه های غیرمتمرکز، که برای اموری مانند پرداخت مستقیم، ذخیره ارزش، اداره یک برنامه غیرمتمرکز و… کاربرد دارند. توکن ها در بلاکچین اتریوم از استاندارد های ERC که مخفف Ethereum Request for Comments و به معنی درخواست اتریوم برای نظرات پیروی می کنند. به بیان ساده این قرارداد هوشمند از قبل طرح ریزی شده برای استفاده پروژه هایی می باشد که روی بلاکچین اتریوم ساخته شده اند. در ادامه پرکاربرد ترین استانداردهای ERC را به شما معرفی می کنیم:
ERC-20: تقریبا بسیاری از مهم ترین ارزهای دنیای کریپتوها با استفاده از این استاندارد ساخته شده اند. ارزهایی مانند تتر، یونی سوآپ، متیک و…. ، همچنین استانداردهای BEP20 که مخصوص شبکه اسمارت چین است و TRC20 که مخصوص شبکه ترون می باشد نیز از استاندارد ERC20 کپی برداری کرده اند.
ERC-721: اگر تاکنون NFT ساخته باشید حتما از استاندارد ERC-721 شنیده اید. تمامی NFT های روی شبکه اتریوم از استاندارد ERC-721 پیروی می کنند.
ERC-1155: با استفاده از استاندارد ERC-1155 همزمان می توانید با ایجاد یک قرارداد، تعدادی ارز دیجیتال و همچنین NFT تولید کنید. این استاندارد باعث صرفه جویی در هزینه و ذخیره اطلاعات می شود.
“کوین: به ارز دیجیتال یک پروژه که دارای بلاکچین مخصوص به خود است. مانند: اتریوم، کاردانو، ترون، سولانا و ..
توکن: به ارز دیجیتالی می گویند که روی بلاکچین و زیرساخت یک پروژه در قالب یک قراردادهوشمند اجرایی شده باشد. مانند: یونی سواپ که روی شبکه اتریوم و پنکیک که روی شبکه اسمارت چین ایجاد شده اند.”
در بلاکچین اتریوم یک نوع احراز هویت برای کیف پول ها وجود دارد. به این ترتیب که شما می توانید نام یک دامنه، به فرض زوم ارز را برای کیف پول خود خریداری کنید. به این ترتیب اگر کسی بخواهد برای شما ارزی را واریز کند به جای وارد کردن آدرس کیف پول در بخش آدرس گیرنده، می تواند زوم ارز را وارد کند. همچنین اگر ارزی را برای کسی ارسال کنید آدرس فرستنده را زوم ارز می زند. به این ترتیب کاربران می توانند دارایی های شرکت های بزرگ را راستی آزمایی کنند.
می توان گفت یکی از دست آوردهای بزرگ بلاکچین بیت کوین ذخیره اطلاعات تراکنش ها به صورت غیرمتمرکز بود، اما اتریوم از این نیز فراتر رفته و با ایجاد یک بستر غیرمتمرکز باعث شده پروژه هایی روی شبکه اتریوم به وجود آیند که تمامی فایل ها را به صورت غیرمتمرکز ذخیره کنند. به این ترتیب کسانی که هارد بلا استفاده دارند در اختیار شبکه قرار می دهند و متقاضیان در ازای مبلغ کمی نسبت به مدل های سنتی ذخیره اطلاعات، آن ها را اجاره می کنند.
خوب است بدانید اتریوم مفهوم جدیدی از سازمان خود مختار و مستقل را ارائه داده است. تا پیش از اتریوم ایده آل ترین نوع این مدل سازمان ها، سازمان هایی بودند که توسط مدل های سرمایه داری و تنها توسط چند عضو به عنوان سهام دارهای برجسته اداره می شد. اما بعد از اتریوم DAO ها که مخفف Decentralized Autonomous Organizations به وجود آمدند. در این مدل تمامی اعضا حق رای دارند و اختیارات اعضا از مسائل جزئی مانند بازار هدف تبلیغات تا مسائل بزرگ و پیچیده ای مانند تخصیص بودجه به بخش ها و انتخاب و یا حذف اعضای هیئت مدیره توسط خود اعضا مشخص می شود. البته قدرت اختیارات اعضا در دنیای DAO توسط کد نویسی یک پروژه مشخص می شود اما در نظر داشته باشید گاهی در رای گیری می توان این کد نویسی ها را نیز اصلاح کرد. در نظر داشته باشید که رای گیری ها و تصمیمات اتخاذ شده شامل سه بخش است:
- ارائه پیشنهاد.
- رای گیری برای آن پیشنهاد.
- انجام تغییرات جدید. (اگر رای اکثریت اعضا مثبت باشد.)
تا اینجا با دانستن اطلاعات پایه از اتریوم می توان بیشتر و بهتر از آپدیت اتریوم حرف زد. همان طور که گفته شد اتریوم دو راه را برای مقیاس پذیری خودش ارائه داد: یکی استفاده از POS به جای POW و دیگری استفاده از پروژه های لایه دومی. اجازه دهید ابتدا در مورد زنجیره اصلی اتریوم بحث کنیم و سپس در مورد پروژه های لایه دوم و آینده آن ها بعد از اجرای اتریوم ۲ صحبت خواهیم کرد.
قبل از هر چیزی تفاوت های مهم الگوریتم های pow و pos را باید بدانیم. در الگوریتم pow یک سخت افزار مخصوص (ماینرهای مخصوص استخراج) با استفاده از توان محاسباتی خود (CPU&GPU) شروع به حل معادلات پیچیده ای می کردند تا اثبات کنند که کاری را انجام داده اند و شبکه را برای دریافت پاداش متقاعد کنند. در نتیجه این عمل باعث صرف وقت و هزینه برای تامین انرژی برای نگهداری و راه اندازی این دستگاه ها بود. به بیان ساده معادلات بی اهمیتی با صرف انرژی حل می شد که شبکه حرف یک ماینر را باور کند. اما در الگوریتم POS انرژی بسیار کمتری نیاز است تا شما به یک ولیدیتور (ماینر) تبدیل شوید. تنها وسیله سخت افزاری مورد نیاز یک لپتاپ و یک خط اینترنت می باشد، برای تبدیل شدن به ولیدیتور در اتریوم به ۳۲ اتر نیاز است و سپس این ۳۲ تا اتریوم در یک قرارداد هوشمند قفل می شود و به صورت خودکار و بدون نیاز به ماینرها با مصرف بالا، شما شروع به تولید بلاک می کنید. یک مزیت POS آن است که شما دارایی خود را تبدیل به ارز کرده اید و با رشد آن سود می کنید و همچنین یک بار هزینه می کنید و تبدیل به ولیدیتور می شوید. اما در POW شرکت های بزرگ ماینرسازی، برای کسب سود بیشتر هر چند وقت یک بار یک ماینر جدید روانه بازار می کنند و ماینرهای خیلی قدیمی تر چون توان محاسباتی خیلی کمتری دارند تقریبا از رده خارج می شوند.
یکی دیگر از تفاوت های جالب این دو الگوریتم آن است که در مدل POW به بیان ساده، اجماع به توافق می رسد که چه کسی (ماینر) بنویسد بلاک را و همچنین چه چیزی بنویسد، اما در مورد POS ابتدا اجماع تصمیم می گیرد که چه کسی (ولیدیتور) بلاک را بنویسد و سپس در یک اجماع دیگر یک سری قوانین و مقررات وضع می شود که چه چیزی باید در بلاک نوشته شود. در نتیجه در مدل POS چون این دو لایه از هم جدا شده است، سرعت نوشتن (انجام تراکنش ها) بیشتر است.
اما در انتقال اتریوم از حالت POW به POS سوالات مهمی وجود داشت که آن ها را بیان می کنیم:
- چه اتفاقی برای ماینرها می افتد؟
- اگر ماینرها موافقت نکنند با این انتقال تکلیف چیست؟
- آیا در POS تمرکزگرایی توسط شرکت های بزرگ پدیدار می شود؟
- بعد از اتریوم ۲ کارمزدها کمتر می شود؟
- آپدیت اتریوم ۲ چه تاثیری روی قیمت اتریوم خواهد داشت؟
- گام های اتریوم تا تکمیل شدن اتریوم ۲ کدامند؟
خوب است بدانید همزمان با زنجیره pow اتریوم، یک زنجیره به نام beacon chain که با الگوریتم pos فعالیت می کرد شروع به فعالیت کرد. این زنجیره به موازات با زنجیره pow فعالیت می کرد اما هیچ ارتباطی بین این دو وجود نداشت. این دو زنجیره در آپدیت Merge به یک زنجیره تبدیل شدند و آخرین بلاک با الگوریتم pow تشکیل شد و اتریوم با pow خداحافظی کرد. از این بلاک به بعد ماینرها از کار افتادند زیرا زنجیره تنها بلاک هایی که با استفاده از pos ایجاد شده بود را می پذیرفت. اما آیا ماینرها با این موضوع مخالفت نکردند؟ طی یک اقدام از سوی تیم فنی اتریوم، سختی شبکه به مرور زمان بسیار زیاد شد، تا جایی که برای ماینرها صرفه اقتصادی وجود نداشت. بنابراین ماینرها مجبور شدند که این موضوع را بپذیرند.
یکی از مهم ترین مسائل در این انتقال این بود، حال آن که شبکه جدید اتریوم شروع به فعالیت کرد تکلیف پروژه هایی که روی این شبکه ایجاد شده بودند چیست؟ بنیان گذار اتریوم در پاسخ به این سوال اعلام کرد که قرارداد هوشمند این پروژه ها، کپی و روی شبکه جدید اعمال می شود. نگرانی زمانی به وجود می آمد که بعضی از این پروژه ها بدون یکدیگر ناقص بودند. برای مثال یک پروژه که تجمیع کننده صرافی ها بود، باید به استخرهای صرافی ها متصل می شد و بهترین قیمت را در اختیار کاربر می گذاشت. حال اگر یک صرافی هنوز به زنجیره جدید اضافه نشده بود، پروژه تجمیع کننده با مشکل رو به رو می شد. در نتیجه نوع این انتقال خیلی مهم بود که به صورت یک جا و یا جدا جدا این انتقال صورت گیرد. در زمان نگارش این مقاله انتقال به شبکه pos انجام شده و هیچ گزارشی در مورد اختلال در برنامه های روی شبکه اتریوم گزارش نشده است.
نکته ای نگران کننده در مورد الگوریتم pos آن بود، هر کسی سهم بیشتری (اتریوم بیشتری) داشته باشد، تاثیر بیشتری روی شبکه خواهد داشت. حال اگر شرکت های بزرگ سرمایه گذاری با سرمایه بسیار زیادی که دارند، اگر کنترل شبکه را در اختیار بگیرند، تمرکز گرایی ایجاد نمی شود؟ و یا اگر قانون گذار از این شرکت ها اطلاعات حساب ها را درخواست کند، لو رفتن اطلاعات مفهوم ناشناس بودن در بلاکچین را به خطر نمی اندازد؟ خالق اتریوم در خصوص تمرکز گرایی در شبکه اتریوم اعلام کرد که این موضوع صحت دارد، یعنی ممکن است شرکت های بزرگ نقش تعیین کننده ای را ایفا کنند اما باید توجه کنید که این شرکت ها پلی میان کاربران عادی و بلاکچین ها هستند. برای مثال یک شهروند عادی که اطلاعاتی در مورد فرآیند استیک کردن ندارد، نمی تواند در این بخش سرمایه گذاری کند. اما با وجود شرکت های سرمایه گذاری آن شهروند سرمایه خود را در اختیار این شرکت قرار می دهد و این شرکت سرمایه گذاری آن را روی بخش استیکینگ سرمایه گذاری می کند. در نتیجه در ابتدای کار ما به این شرکت ها نیاز داریم اما سیاست های ما به گونه ای است که توازن در قدرت برقرار شود. همچنین در مورد اطلاعات کاربران آقای بوترین توضیح داد، تدابیری اندیشیده شده که اگر شرکتی (ولیدیتوری) بخواهد اطلاعات را در اختیار قانون گذار قرار دهد، فورا اطلاعات مربوط به آن ولیدیتور حذف شود و به این ترتیب با این موضوع مقابله می شود.
اما آیا بعد از کامل شدن اتریوم ۲ کارمزدها پایین می آید؟ بله ولی نه در حد چشمگیری، زیرا تقاضا برای شبکه اتریوم بسیار بالا است. البته این تقاضا در حال حاظر در کمترین حالت است زیرا اتریوم قصد دارد نقش بانک ها را ایفا کند، پس متوجه هستید با چه حجمی از تراکنش ها رو به رو است. به بیان ساده بعد از اتریوم ۲ نیز همچنان کارمزدها نسبت به پروژه های متمرکزی مانند اسمارت چین بالا خواهد بود. ویتالیک بوترین بارها اعلام کرده که سیستم های متمرکز ارزان تر خواهند بود اما تمام هدف اتریوم تمرکز زدایی است. اما راه حل چیست؟ استفاده از پروژه های لایه دومی، که در بخش مربوط به خود به آن می پردازیم.
در ادامه قصد داریم تاثیر قیمتی این آپدیت را بررسی کنیم. خوب است بدانید در گذشته ۹۰% اتریوم های تولید شده به ماینرهای شبکه pow اختصاص داشت و ۱۰% از آن به کسانی که روی شبکه pos ولیدیتور شده اند. اما بعد از آپدیت مرج ۱۰۰% اتریوم های تولیدی و فی تراکنش ها نیز به استیکرها می رسد. در نتیجه استخرهای بزرگ استخراج که با فروش ناگهانی باعث ریزش بازار می شدند از میان رفتند، و از آن جا که در شبکه pos ولیدیتور شدن راحت تر و ارزان تر است تعداد بیشتری بازیگر تاثیر گذار وجود خواهد داشت، در نتیجه ثبات قیمتی وجود خواهد داشت. همچنین دیگر نیاز نیست ماینرها اتریوم های خود را بفروشند تا تجهیزات جدیدی خریداری کنند و یا هزینه نگهداری تجهیزات سخت افزاری خود را پرداخت کنند. در نتیجه فشار فروش روی اتریوم کمتر می شود. مهم ترین اتفاق برای قیمت اتریوم از آپدیت مرج رخ داد، به این ترتیب نرخ تولید اتریوم از ۴% در سال به ۰.۴% در سال کاهش پیدا کرد و همچنین در تولید هر بلاک مقدار کمی اتریوم سوزانده خواهد شد که خاصیت ضد تورمی برای اتر خواهد داشت. به بیان ساده از یک طرف فشار فروش روی اتریوم کمتر شده و از طرفی نرخ تولید نیز کاهش پیدا کرده که قطعا در بلند مدت روی قیمت اتر تاثیر گذار خواهد بود.
قبل از بررسی گام های مهم اتریوم ۲ خوب است بدانید که در زمان نگارش این مقاله تنها آپدیت مرج انجام شده است. همچنین خالق اتریوم در یک مصاحبه ای بازه زمانی اجرایی شدن این پنج آپدیت را ۵ تا ۶ سال، البته اگر مشکلی پیش نیاید اعلام کرده است.
- Merge
در این آپدیت آخرین بلاک pow تولید شد و رسما شبکه اتریوم به pos انتقال یافت. همچنین به جز این هارد فورک، یک هارد فورک دیگر به نام post-merge نیز انجام شد که طی آن فرآیند آزاد سازی اتریوم های قفل شده در شبکه اتریوم انجام شد. خوب است بدانید این آزاد سازی به یک باره نبوده، به بیان ساده تمامی درخواست ها ثبت شده و یک صف برداشت تشکیل می شود و به مرور دارایی کاربران آزاد می شود.
- Surge
در این آپدیت تغییرات روی مقیاس پذیری شبکه اتریوم انجام خواهد شد. این تغییرات با استفاده از شاردینگ انجام می شود، طبق برنامه ریزی انجام شده اتریوم دارای ۶۴ شارد خواهد بود.
“شاردینگ: شاردینگ در دیتا به معنی بخش بخش کردن اطلاعات و سپس پردازش آن است. همچنین از هر بخش چندین کپی تولید می شود که دسترسی به اطلاعات راحت تر و بهتر باشد. با استفاده از شاردینگ سرعت پردازش اطلاعات بیشتر می شود.”
در نظر داشته باشید یکی از مزیت های شاردینگ این است که دیگر ولیدیتورها نیاز نیست کل اطلاعات گذشته بلاکچین را دانلود کنند (این کار چند روز طول می کشد) و تنها اطلاعات مربوط به شاردی که در آن فعالیت می کنند را باید دانلود کنند.
- Verge
تا پیش از این اتریوم برای ذخیره اطلاعات از درخت مرکل (Merkle Tree) استفاده می کرده است. در این مدل اطلاعات به شما داده می شود، بدون آن که جزئیات را در اختیار شما قرار دهند. به بیان ساده شما با دیدن یک میوه سیب، متوجه وجود درخت سیب می شوید بدون آن که خود درخت و یا مکانی که آن درخت در آن است اطلاع داشته باشید. اما بعد از آپدیت ورج، اتریوم به جای استفاده از مرکل تری از مفهوم جدید Verkle tree استفاده خواهد کرد. به بیان ساده بعد از اجرای این آپدیت، به قدری حجم اطلاعات سبک می شود که شما می توانید با گوشی همراه یک نود راه اندازی کنید و به بخشی از شبکه تبدیل شوید. ویتالیک این آپدیت را جهش بزرگی در تمرکز زدایی می داند.
- Purge
به بیان ساده در این آپدیت، اطلاعات غیر ضروری حذف می شود. به این ترتیب یک تاریخ انقضا یک ساله برای تاریخچه بلاکچین در نظر گرفته می شود و بعد از آن تاریخچه پاک می شود. اما مگر شعار بلاکچین ها ثبت اطلاعات به صورت شفاف برای تمام عمر نبود؟ تا پیش از آپدیت پرج بزرگترین مشکل مقیاس پذیری بود که روی آن کار می شد. اما بعد از آن مشکل بزرگ آن است که اطلاعات تراکنش ها را کجا باید ذخیره کرد. البته که شاردینگ تا حدودی می تواند این مشکل را بهبود ببخشد اما در نهایت به پروژه های لایه دومی برای ذخیره اطلاعات نیاز است. خالق اتریوم به وضوح از نقش پر رنگ پروژه هایی که در ذخیره اطلاعات فعالیت می کند صحبت کرد و نام پروژه گراف را نیز قید کرد.
- Splurge
در این بخش شاردینگ در امنیت رخ خواهد داد. به این ترتیب لایه اجماع و لایه تراکنش از یکدیگر جدا شده و این بخش بخش شدن لایه های ذخیره سازی، اجماع، تراکنش نشان دهنده بزرگتر شدن اکوسیستم اتریوم دارد. همچنین آقای بوترین از نقش مهم پروژه های ZKp در این بخش حرف زد و امنیت پروژه های لایه دوم و همچنین ذخیره اطلاعات را با استفاده از گواه اثبات دانش صفر zkp امکان پذیر دانست.
چرا پروژه های لایه دومی اتریوم بسیار با اهمیت هستند؟!
با ترافیک سنگین تراکنش ها روی شبکه اتریوم، ۴ راه حل توسط تیم فنی اتریوم ارائه شد:
- اتریوم ۲_ مقیاس پذیر کردن لایه اول اتریوم با استفاده از POS.
- لایه دومی ها_ یک لایه جدید روی لایه اصلی اتریوم ایجاد می شود و تراکنش ها روی آن انجام می شود.
- چنل ها_ در این روش با استفاده از فرآیند چند امضاء و یا هر روش مشابه دیگری یک کانال ارتباطی بین دو طرف ایجاد می شود که تبادل با استفاده از آن امکان پذیر است و بعد از اتمام کار، آن کانال بسته می شود.
- پلاسما ها_ ایده این روش را شخصا خود آقای بوترین داده است. روش کار به این ترتیب است که یک زنجیر مادر وجود دارد و به دور آن چندین زنجیره بچه، که زنجیره مادر ارتباط بین زنجیره های کوچک را حفظ می کند.
در این بخش به اهمیت پروژه های لایه دومی می پردازیم. اجازه دهید کار را با یک پرسش مهم شروع کنیم، بعد از اتریوم ۲ آیا نیازی به پروژه های لایه دوم هست؟
همان طور که پیش از این گفته شد به پروژه های لایه دومی بعد از اجرای اتریوم ۲ باز هم نیاز است. زیرا حجم تراکنش های اتریوم و درخواست برای این شبکه بسیار بالا می باشد. البته این در حالی است که اتریوم هنوز در سیستم مالی جایگزین بانک ها نشده است، توجه کنید در این صورت چه حجم سنگینی از تراکنش ها را باید پردازش کند. در نتیجه لایه دومی ها همیشه برای بهبود عملکرد شبکه اتریوم نیاز هستند.
همچنین پروژه های لایه دومی با ذخیره کردن غیرمتمرکز اطلاعات شبکه، هم باعث بهبود عملکرد شبکه و هم باعث حفظ و ذخیره اطلاعات شبکه اتریوم به صورت ایمن می شوند. به این ترتیب دست قانون گذار از اطلاعات شبکه دور می ماند. به بیان ساده اتریوم به پروژه های لایه دومی برای ارائه سرویس بهتر در زمان کمتر و با هزینه مقرون به صرفه تر نیاز دارد.
خوب است بدانید خود اتریوم بود که ابتدا ایده پروژه های لایه دومی و حتی لایه سومی ها را در آینده داده و از طرفی از ابتدا عنوان کرده بودند که اتریوم از POW به POS تبدیل خواهد شد. همچنین آقای بوترین بسیار خوب از اهمیت پروژه های لایه دومی آگاه است به همین دلیل از مفهوم ورکل تری و اثبات دانش صفر در لایه دوم استفاده کرده است.
به نظر می رسد پروژه های لایه دومی رول آپ ها، جایگاه ویژگی در بین پروژه های لایه دومی داشته باشند. رول آپ ها دو نوع optimistic rollup و Zero-Knowledge Rollup می باشند. در optimistic تراکنش ها با یک المان ساده و با دیدگاه خوش بینانه بررسی می شود و سپس تراکنش های بررسی شده اصطلاحا مانند یک برگه لوله شده و به لایه یک برای ثبت روی شبکه اصلی اتریوم می فرستند اما اگر خطایی در تراکنشی رخ داد، آن را به بالا می فرستند و فرد خاطی را جریمه می کنند. همچنین در Zero-Knowledge، تراکنش ها بسیار سخت بررسی و تایید می شود و سپس تراکنش ها را لوله شده به لایه پایین تر می فرستند. به نظر می رسد با اجرای آپدیت کامل اتریوم ۲ بین پروژه های لایه دومی که روی اتریوم فعالیت می کنند ارتباط برقرار می شود و تمامی این پروژه ها با هماهنگی یکدیگر فعالیت خواهند کرد.
همچنین یکی دیگر از مزیت های مهم لایه دومی ها در بخش nft ها می باشد. به این ترتیب شما می توانید nft خود را در لایه دوم که کارمزد پایین تری دارد ایجاد کنید و در لایه اول بفروشید.
بیشتر بخوانید: قیمت اتریوم
بررسی اهداف اتریوم
به بیان ساده اتریوم قصد دارد علاوه بر ایجاد و قابلیت انتقال ارزش به صورت مجازی، در توزیع اطلاعات و قدرت توازن ایجاد کند، این پروژه در نظر دارد با حذف واسطه ها (نهاد های متمرکز) به این هدف مهم دست یابد. حال این واسطه در بخشی ممکن است یک شرکت ذخیره سازی اطلاعات با استفاده از فضای ابری باشد و یا حتی واسطه های بزرگی مانند بانک ها باشند. مهم ترین هدف تیم فنی اتریوم که در تمامی کنفرانس ها به آن اشاره شده، حفظ قابلیت غیرمتمرکز بودن این شبکه می باشد. به این ترتیب تمامی پروژه هایی که روی این شبکه ایجاد می شوند با استفاده از یک زیر ساخت غیرمتمرکز می توانند یک برنامه غیرمتمرکز برای ارائه سرویس به کاربران خود ایجاد کنند.
ویژگی های اتریوم
در این بخش قصد داریم ویژگی های منحصربه فرد اتریوم را که باعث تحول در بخش های مختلف شده است را با شما در میان بگذاریم:
- ارائه سیستم پرداخت های مالی همتا به همتا.
- حفظ اصل ناشناس بودن در پرداخت ها.
- غیرمتمرکز ترین شبکه بعد از بیت کوین متعلق به اتریوم می باشد.
- حذف نهادهای متمرکز که باعث از بین رفتن فساد می شود.
- زنده بودن شبکه، به گونه ای که تیم فنی آن مدام در حال کار برای بهبود عملکرد شبکه هستند.
- ایجاد یک زیرساخت غیرمتمرکز برای ایجاد برنامه های غیرمتمرکز.
- تیم فنی بسیار قوی و منسجم.
- ایجاد یک شبکه ایمن با استفاده از مفهوم اثبات دانش صفر.
- دستیابی به سرعت بالا در تایید تراکنش ها در آینده با استفاده از پروژه های لایه دوم.
معرفی رقبای اتریوم
بزرگترین رقیبان اتریوم پروژه های لایه اولی مانند اسمارت چین، سولانا، کاردانو، ترون، تزوس، نئو، االگورند و… می باشند. در بسیاری از موارد متوجه شده ایم که اگر خبر بدی مانند به تاخیر افتادن آپدیت اتریوم منتشر شود، ارز مربوط به این پروژه ها سریعا پامپ می شوند. اما سوالی بسیار مهم در اینجا وجود دارد که بعد از اتریوم ۲، چه اتفاقی برای رقیب های اتریوم می افتد؟ مگر آن ها برای حل مشکل مقیاس پذیری اتریوم به وجود نیامده بودند، پس تکلیف آن ها چیست؟
قبل از هر چیزی خوب است بدانید بزرگترین مزیت اتریوم نسبت به رقیبان خود غیرمتمرکز بودن این شبکه است. اما در خصوص اهداف اتریوم و رقیبانشان باید بدانید که، درست است که هدف همه این پروژه ها مقیاس پذیری می باشد اما تفاوت هایی در در مدل اجماع، قراردادهای هوشمند دارند که باعث می شود بازار هدف آن ها متفاوت باشند. برای مثال آقای بوترین در مصاحبه ای اعلام کرد که برای اغلب مردم عادی مترکز بودن و یا نبودن یک پلتفرم اهمیتی ندارد و به همین دلیل است که اکثرا مردم در آرژانتین از ارز اسمارت چین استفاده می کنند. او همچنین اضافه کرد صرافی بایننس و شبکه مربوط به آن اسمارت چین همیشه با تقاضا روبه رو است زیرا بسیار ساده و کاربر پسند می باشد.
مهم ترین نکته اینجاست که بسیاری از پروژه های لایه اولی که در حال حاظر وجود دارند در آینده از بین خواهند رفت. اما در حال حاظر وجود این پروژه ها برای اتریوم خوب است زیرا علاوه بر ایجاد رقابت، باعث می شود کاربران از پتانسیل بزرگ اتریوم مطلع شوند. برای مثال زمانی که سولانا به عنوان یک بلاکچین غیرمتمرکز مورد حمله قرار می گیرد و شبکه آن توسط تیم فنی آن خاموش می شود، همه متوجه شدند که این شبکه غیرمتمرکز نیست و بیشتر از پایداری شبکه اتریوم مطلع می شوند.
اما آیا با وجود سرمایه گذاری شرکت های بزرگ روی پروژه های لایه اولی بازهم امکان از بین رفتن این پروژه ها وجود دارد؟ دوستان درسته که یکی از مهم ترین فاکتورهای بررسی فاندامنتال یک پروژه بررسی سرمایه گذاران آن پروژه است. اما باید بدانید در صورت خطر این شرکت ها به گونه ای سهام خود را می فروشند که کسی اصلا متوجه نمی شود و از طرفی امکان ورشکستگس خود سرمایه گذاران نیز وجود دارد که در نهایت باعث آسیب زدن به یک پروژه می شود. برای مثال از بین رفتن صرافی ftx ضربه سختی به کل بازار مخصوصا ارز سولانا که مورد حمایت این پروژه بود زد. پس صرفا به اسامی پشت پروژه ها توجه نکنید.
در نهایت پروژه هایی که توانایی بالایی دارند و توانسته اند اهداف خود را عملی کنند باقی می مانند. آقای بوترین در یک مقاله به نام آخر بازی سرنوشت تمامی پروژه های لایه اولی را این گونه شرح می دهد. در آخر تمامی پروژه های لایه اولی موازی و هماهنگ با یکدیگر به هم متصل می شوند و یک شبکه یکپارچه را برای ارائه سرویس ها به وجود می آورند. پس پروژه ای دشمن اتریوم نیست و اتریوم نیز باعث نابودی پروژه ای نمی شود و فقط اتریوم با دیگر پروژه های لایه اولی همکاری خواهد کرد. اما لیدر اصلی این شبکه ها اتریوم خواهد بود؟ این سوال جواب دقیقی ندارد، ممکن است شرکت های بزرگی مانند مایکروسافت و سایر شرکت ها بتوانند یک شبکه غیرمتمرکز با قابلیت های بهتری ارائه بدهند که جای اتریوم را بگیرد اما برای مشخص شدن این موضوع تنها باید صبر کرد.
سخن پایانی
وایت پیپر اتریوم یک منشور جامع است که نحوه عملکرد و قابلیت‌های بلاکچین اتریوم را تشریح می‌کند. این بلاکچین، با ارائه زبان برنامه‌نویسی تورینگ کامل و قابلیت اجرای قراردادهای هوشمند، این امکان را به توسعه‌دهندگان می‌دهد تا برنامه‌های توزیع شده و اپلیکیشن‌های قابل اعتماد را بر روی آن ایجاد کنند. با استفاده از فناوری بلاکچین، اتریوم امنیت، شفافیت و تغییرناپذیری تراکنش‌ها را فراهم می‌کند. همچنین، با معماری لایه‌های متعدد و امکان ارتقاء و توسعه، اتریوم به عنوان یک بستر قدرتمند برای اجرای برنامه‌ها و توسعه پروژه‌های نوآورانه در زمینه‌های مختلف اقتصادی و فناوری شناخته می‌شود. با توجه به ویژگی‌های منحصر به فرد و جامعیت وایت پیپر اتریوم، این بلاکچین به عنوان یکی از مهمترین و موفق‌ترین پروژه‌های بلاکچین در جهان شناخته می‌شود و همچنان به عنوان یکی از اصلی‌ترین عوامل تحول در صنعت بلاکچین و اقتصاد دیجیتال تلقی می‌شود.
