دیفای DeFi چیست؟ تا به حال عبارت ” Decentralized Finance ” به گوشتان خورده است؟ آیا می دانید به چه معنی است و چه کاری انجام می دهد؟
در این مقاله ما قصد داریم تا درباره ” Decentralized Finance ” با شما عزیزان گفتگو کنیم. Decentralized Finance به معنای امور مالی غیرمتمرکز می باشد. از این اصطلاح برای انواع برنامه های مالی در رمز ارزها و یا بلاکچین استفاده می شود و به منظور حذف واسطه های مالی ایجاد شده است. DeFi مخفف این عبارت است. در ادامه مطالب شما می توانید با این موضوع بیشتر آشنا شوید.
لیست عناوینی که در این مقاله برای شما زوم ارزی عزیز آماده کرده ایم:
نیم نگاهی به DeFi یا Decentralized Finance
در حال حاضر در همه کشورها این نهاد های مالی هستند که کنترل جریان ها و مسائل مالی را بر عهده دارند.یعنی همین نهادهای مالی هستند که تعیین می کنند پول ملی به چه میزان چاپ و عرضه شود.این نهاد های مالی که در راس امور هستند همچنین بانک ها و موسسات مالی زیرمجوعه را نیز کنترل می کنند.از ابتدا تا کنون این بانک ها بودند که بر تمامی جریانات مالی تسط دارند نه تنها در ایران بلکه در همه این کشورها به این صورت است.یعنی افراد برای دریافت وام ، پرداخت عوارض ، مالیات ، قبوض و….باید از طریق بانک ها اقدام کنند.تمامی این توضیحات را ارائه دادیم تا بگوییم سیستم مالی دنیا یک سیستم متمرکز است.افراد مجبورند که به بانک ها اعتماد کنند .همچنین افراد سرمایه خود را در اختیار آن ها قرار می دهند و از آن ها سود دریافت می کنند.یعنی بانک ها مانند یک واسطه باعث این اتفاق می شوند.نه فقط در این مورد بلکه در مورد هر جریان مالی دیگر نیز بانک ها و موسسات مالی همواره به عنوان یک واسطه وجود دارند.در مقابل دیفای برای حذف واسطه های جریان های مالی ایجاد شده است.با این اعتقاد که واسطه ها می توانند باعث خطا و یا حتی فساد شوند .بنابراین دیفای خود را یک پلتفرم غیرمتمرکز معرفی کرد که با بهره گیری از بلاکچین سعی در حذف واسطه ها دارد.تا به این ترتیب خطا را به صفر رسانده و فساد را کاهش دهد و در مقابل اعتماد مردم را بیشتر کند.بنابراین متوجه شدید که دیفای یک پلتفرمی است که به صورت اپن سورس می باشد و واسطه ای در آن وجود ندارد .همه افراد می توانند از آن استفاده کنند و عملکرد خود را شفاف سازی می کند.بنابراین با استفاده از دیفای کاربران دسترسی کاملی بر سرمایه خود از طریق DAPP ها خواهند داشت.با ایجاد دیفای ما یک سیستم غیرمتمرکز مالی را خواهیم داشت که با استفاده از بلاکچین و قرار داد های هوشمند به افراد خدمات مالی بدون واسطه را ارائه می دهد.بنابراین افراد با استفاده از دیفای دیگر نیازمند بانک ها و موسسات مالی و یا صرافی ها نخواهند داشت.
Decentralized Finance یک سیستم پولی و مالی کاملا نو و یا جدید است که بر پایه بلاکچین های عمومی ساخته شده است. شما می توانید این عبارت را با کلمه مخفف شده ” Defi ” نیز بشناسید.عبارت Decentralized Finance به معنای سیستم مالی غیرمتمرکز است که شامل نرم افزار های غیر متمرکز و همچنین قراردادهای هوشمند و پروتکل ها بر بستر بلاکچین می باشد.
در حال حاضر، با توجه به انعطاف پذیری و پیشرفت ارز دیجیتال اتریوم، این رمز ارز گزینه مناسبی برای پیاده سازی Defi می باشد. لازم به ذکر است که باقی رمز ارز ها نیز می توانند اما ارز دیجیتال اتریوم همانطور که گفته شد در حال حاضر بهترین است.با به روی آمدن اتریوم ۲.۰ بلاکچین اتریوم بهتر می تواند از Defi پشتبانی کند. در حال حاضر گزینه های مالی متعددی به صورت نرم افزار در بستر اتریوم قرار دارد که یکی از آنها Defi می باشد. به صورت کلی، DeFi به شما کمک می کند تا دارایی های خود را کنترل کنید.
اجزای دیفای DeFi کدامند؟
اجزای دیفای DeFi با اکوسیستم های مالی موجود یکسان است. به این معنی که آنها به استیبل کوین ها و موارد دیگر نیاز دارند. اجزای دیفای DeFi به شکل استیبل کوین ها و سرویس هایی مانند صرافی های رمزنگاری و خدمات وام دهی است. قراردادهای هوشمند چارچوبی برای عملکرد برنامه های دیفای DeFi ارائه می دهند زیرا شرایط و فعالیت های لازم برای عملکرد این خدمات را رمگذاری می کنند.
به عنوان مثال، یک کد قرارداد هوشمند یک کد خاص است که شرایط و ضوابط دقیق وام بین افراد را تعیین می کند. در صورت عدم رعایت شرایط و ضوابط خاص، وثیقه می تواند منحل شود. همه اینها از طریق کد خاصی انجام می شود نه توسط بانک یا موسسه دیگر.
همه اجزای یک سیستم مالی غیرمتمرکز متعلق به یک مجموعه نرم افزاری است. اجزای هر لایه به منظور انجام یک عملکرد خاص در سیستم دیفای DeFi است. اجزای متعلق به هر لایه می توانند با هم ترکیب شوند تا یک برنامه DeFi ایجاد شود.
در ادامه چهار لایه ای که شامل پشته دیفای DeFi هستند، آورده شده است:
۱.لایه تسویه حساب: لایه تسویه به عنوان لایه ۰ نیز شناخته می شود زیرا لایه اصلی است که سایر معاملات دیفای DeFi بر اساس آن ساخته شده است. این شامل یک بلاکچین عمومی و رمز ارز بومی آن است. یکی از نمونه های لایه تسویه حساب، اتریوم و اتر توکن بومی آن است که در صرافی های رمزنگاری مبادله می شود.
۲.لایه پروتکل: پروتکل های نرم افزاری استانداردها و قواعدی هستند که برای اداره یا فعالیت های خاص نوشته شده اند. این مجموعه ای از اصول و قواعدی است که همه شرکت کنندگان در یک صنعت موافقت کرده اند که آنها را به عنوان شرط فعالیت در صنعت رعایت کنند. پروتکل های دیفای قابلیت همکاری دارند، به این معنی که می توانند توسط چندین نهاد به طور همزمان برای ایجاد یک سرویس یا برنامه استفاده شوند. لایه پروتکل، نقدینگی را برای اکوسیستم دیفای فراهم می کند. یکی از نمونه ها سینتتیکس Synthetix است.
۳.لایه اپلیکیشن: لایه اپلیکیشن جایی است که برنامه های کاربردی در آن قرار دارند. متداول ترین برنامه های کاربردی در اکوسیستم ارزهای رمزنگاری شده، مانند صرافی های غیرمتمرکز و خدمات وام دهی در این لایه قرار دارند.
۴.لایه تجمیع: این لایه برنامه های مختلف لایه قبلی را برای ارائه خدمات به سرمایه گذاران متصل می کند.
مزیت های Defi چیست؟
شاید تا به حال مفهوم کار Defi را متوجه شده باشید. بسیاری از شرکت های مالی و همچنین بانک ها به این موضوع عهد بسته اند که کنترل بیشتری را در اختیار کاربران قرار دهند. اما بازهم با این دسترسی کم، شما به آن ها اعتماد می کنید و سرمایه خود را جهت نگهداری به آن ها می سپارید.
Defi کلیه کنترل کامل سیستم مالی و دارایی ها را در اختیار شما قرار می دهد. هر یک از کاربران می توانند به راحتی بر تمام سرمایه خود کنترل داشته باشند.
در سیستم Defi هر فرد می تواند به راحتی به سرمایه خود دسترسی داشته باشد و کاملا امن آن ها را ذخیره و نگهداری کند. حتی می توانید در این سیستم معامله کنید و یا اینکه در نهایت سرمایه گذاری کنید.
حال در این قسمت به دیگر مزیت های فناوری DeFi می پردازیم.
- برنامه هایی که بر پایه پلتفرم Defi می باشند به هیچ واسطه ای نیاز ندارند.
- کاربر بدون نیاز به اعتماد به ی واسطه، می تواند کاملا کنترل پول های خود را به دست بگیرد.
- هر کس و یا هر فردی می تواند DeFi را ایجاد کند و از آن استفاده کند.
- در حال حاضر تقریبا تمامی پروژه های DeFi بر روی بلاکچین اتریوم ایجاد می شود.
کاربردهای دیفای Defi
دیفای می تواند رد بخش های متفاوتی استفاده شود .در حال حاضر حجم گسترده ای از فعالیت های دیفای در سه قسمت : خدمات پولی ، صرافی غیرمتمرکز و وام دهی انجام می شود.در ادامه هرکدام را به تفصیل شرح خواهیم داد.
۱)خدمات بانکی و پولی
خدماتی مانند ایجاد ارزهای با ثبات , بیمه و رهن از این دسته است.چراکه دیفای یک سیستم برنامه مالی است بنابراین خدمات مالی در حیطه آن قرار دارد.ارزهای با ثبات همانطور که می دانید ارزهای دیجیتال با قیمت ثابت هستند .ارزهای با ثبات یا استیبل کوین ها از آن جهت اهمیت دارند که بازار ارزهای دیجیتال بسیار پرنوسان است از این رو به یک پول نقد دیجیتال که توسط سازمان متمرکزی نظارت نشود نیاز است.این ارزها معمولا با پشتوانه یک کالا یا دارایی به صورت یک به یک هستند.برای اطلاعات بیشتر در مورد استیبل کوین ها به مقاله زیر مراجعه کنید.
درمورد خدمات رهن و صدور بیمه نیز به دلیل وجود واسطه هزینه و زمان انجام این پروتکل بسیار بالاست اما با استفاده از قراردادهای هوشمند می توان این فرآیند رهن و صدوربیمه را تا حد قابل توجهی آسان تر و کم هزینه تر کرد.
۲) صرافی غیرمتمرکز
صرافی های غیرمتمرکز پلتفرم های معاملاتی هستند که تحت نظارت هیچ سازمان و یا نهاد متمرکزی نیستند و کارمز معاملات در آن ها بسیار پایین است.در این صرافی های تریدرها قادر هستند ارزهای دیجیتال را بدون نیاز به واسطه تبادل و یا خریدو فروش کنند.صرافی های غیرمتمرکز در آینده نه چندان دور نقش غیرقابل انکاری خواهند داشت که دیفای نیز جزوی از آن است.
۳) وام دهی و استقراض وام
وام دهی براساس بلاکچین یک پروتکل غیرمتمرکز و دارای مزیت های فراوان است .از جمله مزیت های این پلتفرم می توان به عدم نیاز به ضامن یا چک و …، قراردان وثیقه با استفاده از ارزهای دیجیتال و دریافت سریع اشاره کرد.افراد می توانند سرمایه دیجیتالی خود را در پلتفرم قرارداده و از آن سود دریافت کنند .و افراد دیگر می توانند با وثیقه گذاشتن دارایی دیجیتال خود از پلتفرم وام دریافت کنند.دسترسی به این پلتفرم راحت تر و ارزان تر است و افراد بیشتری می توانند از این خدمات استفاده کنند.از جمله پلتفرم های می توان به nexo ، compound اشاره کرد.
نقش قرار دادهای هوشمند در DeFi
همانطور که در طول این مقاله اشاره کردیم، Defi بیشتر مشمول قرار داد های هوشمند می باشد. قرار داد هوشمند یک توافق نامه ای است که بین دونفر بسته می شود. این قرار داد با کد های رایانه ای می باشد. استفاده از قرار داد های هوشمند سریع و آسان می باشد ریسک های خطر قرار داد را کاهش می دهد.
ارزهای دیفای کدامند؟
پروژه های DeFi خود را به عنوان توکن هایی با ارزش بسیار بالا معرفی کرده اند و با توجه به اینکه این پروژه ها در سال ۲۰۲۰ نسبت به بیت کوین عملکرد بهتری داشتند ، محبوبیت خاصی پیدا کردند و سرمایه زیادی به سمت آنها سوق داده شد . در ادامه نگاهی به برترین پروژه های DeFi خواهیم داشت و نقش هرکدام را بررسی خواهیم کرد .
۱ . چین لینک ( ChainLink )
یکی از محبوب ترین پروژه های دیفای که در این لحظه بیشترین ارزش بازار را بین سایر توکن های دیفای به خود اختصاص داده است ، چین لینک نام دارد . لینک یک سرویس اوراکلی غیرمتمرکز است که هدف آن اتصال داده های دنیای واقعی به قراردادهای هوشمند است . از آن جایی که بلاک چین ها نمی توانند به داده های خارج از شبکه خود دسترسی داشته باشند ، نیاز به واسطه ای است که قراردادهای هوشمند را از اطلاعات دنیای بیرون غنی سازد . اوراکل داده های خارجی مثل دما ، آب و هوا و یا نتیجه یک مسابقه ورزشی را به بلاک چین منتقل می کند . تاقبل از چین لینک این امکان فراهم نبود که داده ها از دنیای خارج به قراردهای هوشمند وارد شود . بنابراین لینک یک پروژه ای به شده قوی است که طرفداران زیادی دارد و در زمان نگارش این نوشته با قیمت ۲۴ دلار در حال معامله شدن است .
۲ . آوه ( AVVE )
یکی دیگر از پروژه های محبوب AAVE نام دارد که سومین ارزش بازار در بین سایر پروژه های دیفای به خود اختصاص داده است . AAVE یک پروتکل وام دهی پیشرو است که برای ایمن سازی پروتکل و مشارکت سایرین از توکن AAVE استفاده می کند . توکن AAVE در زمان نگارش این نوشته با قیمت ۲۳۴ دلار در حال معامله شدن است و ارزش بازار آن معادل ۲،۸۰۰،۰۰۰،۰۰۰ است .
۳ . (YFI (yEarn
پروژه YFI یک جمع کننده خودکار نقدینگی است که چندین فرصت مختلف را برای تولید محصول ارائه می دهد . توکن رسمی این پروژه YFI نام دارد و کاربران می توانند با استفاده از آن در این پروژه سرمایه گذاری کرده و مشارکت کنند . YFI یک پلتفرم غیرمتمرکز در فضای دیفای است و از پروتکل های متفاوتی تشکیل شده است .
۴. UNI
Uniswap مهم ترین صرافی غیرمتمرکز در فضای دیفای است . امروزه این صرافی قادر هست با تامین نقدینگی برای استخرها فراهم شود ، اگر کمی با دنیای ارزهای دیجیتال آشنایی داشته باشید ، حتما با مشکلاتی که ممکن است یک صرافی متمرکز ایجاد کند آشنایی دارید . بنابراین احتمال استفاده گسترده از صرافی های غیرمتمرکز در آینده وجود دارد و آن زمان است که این توکن به ارزش واقعی خود خواهد رسید . UNI در لیست پروژه های دیفای چهارمین ارزش بازار را به خود اختصاص داده و در زمان نگارش این نوشته با قیمت ۹.۹ دلار در حال معامله شدن است .
۵ . (SUSHI (Sushiswap
سوشی یکی از پروزه های دیفای است که در سال ۲۰۲۰ سر و صدای زیادی به پا کرد . این پروژه در واقع یک پروتکل وام دهی است . سوشی سواپ یک فورک از یونی سواپ است و بربستر اتریوم اجرا شده است . توکن یونی سواپ برای اینکه بتواند جدب مشارکت حداکثری را داشته باشد و به تامین نقدینگی در استخر های خاص بپردازد ، توکن SUSHI را پاداش می دهد .SUSHI در زمان نگارش این نوشته با قیمت ۷ دلار در حال معامله شدن است و نهمین ارزش بازار بین پروزه های دیفای مربوط به این توکن است .
۶ .( COMP (compound
اکوسیستم compound نیز یکی از پروتکل های وام دهی و وام گیری غیرمتمرکز است و برای تصمیمات مهم پروتکل و رای گیری و تفویض اختیار از توکن compound استفاده می شود . این پلتفرم از ابتدا حمایت صرافی کوین بیس را در کنار خود داشته است . COMP روی اتریوم اجرا شده و طرفداران زیادی دارد . افرادی که مایل به وام گیری و یا قرض دادن پول خود به امید کسب بهره هستند ، می توانند از این پلتفرم استفاده کنند . نکته مثبت این ماجرا در رابطه با وام دهی و وام گیری این است هیچ شخص ثالث ، نهاد و یا بانکی در آن دخالت نخواهد داشت و کل عملیات کاملا غیرمتمرکز احرا خواهد شد . کامپوند به شدت شبیه به یک بانک است و قطعا اینده ای روشن در انتظار آن خواهد بود . توکن COMP در زمان نگارش این نوشته با قیمت ۲۱۸ دلار در حال معامله شدن است و هشتمین ارزش بازار را بین سایر پروژه های دیفای به خود اختصاص داده است .
۷ . KNC
این شبکه به هر کسی این امکان را می دهد که بدون نیاز به صرافی های متمرکز،رمزارزهای خود را تبدیل کنند . این پروتکل غیرمتمرکز امکان تبدیل فوری و مبادلات ارزهای دیجیتال را به روشی کاملا غیرمتمرکز را می دهد و بر روی بلاک چین اتریوم اجرایی شده است . در واقع ای نوع شبکه دیگر مشکلات صرافی های متمرکز را نخواهد داشت ، برای مثال از کلاهبرداری و هک کردن که ممکن است در صرافی های متمرکز رخ دهد ، جلوگیری خواهد شد . KNC در زمان نکارش این نوشته با قیمت ۱.۳۸ دلار در حال معامله شن است و بیست و یکمین ارزش بازار را بین سایر پروژه های دیفای به خود اختصاص داده است .
۸ . (MKR (Maker
یک نوع پروتکل وام دهی غیرمتمرکز است که مسئول ثبات قیمت DAI است . شعار اصلی این پروژه مبارزه با نوسانات شدید بازار است . این پروژه نیز روی بلاک چین اتریوم پیاده سازی شده است . در واقع این توکن برای ثابت نگه داشتن قیمت استیبل کوین DAI ، تولید شده و یا از بین می رود . MKR یکی از بهترین کاربردها را در کل بازار رمزارزها دارد ، این توکن ابزاری ضروری برای همکاری و پیوند پروژه های غیرمتمکرکز است . MKR در زمان نگارش این نوشته با قیمت ۱۴۲۸ دلار در حال معامله شدن است و هفتمین ارزش بازار را در بین سایر پروژه های دیفای به خود اختصاص داده است .
۹ . (BAL (Balancer
پروتکل بالانسر ، یکی از بازارسازهای خودکار است که بر روی بلاکچین اتریوم اجرا شده است . در این پلتفرم کاربران قادر هستند که با تامین نقدینگی کسب درآمد کنند . این پروژه باعث کاهش هزینه برای تبدیل ارزهای مختلف می شود . آنچه بالانسر را منحصر به فرد می کند این است که این پروتکل در هر استخر خود از ۸ دارایی پشتیبانی می کند . توکن BAL در این لحظه با قیمت ۲۰ دلار در حال معامله شدن است و سی و دومین ارزش بازار را بین سایر پروژه های دیفای به خود اختصاص داده است .
۱۰ .( LRC (Loopring
پروتکلی غیرمتمرکز که هدف آن ایجاد پلتفرمی برای معاملات است . با استفاده از این پروتکل قادر خواهید بود که سفارشات خودرا به صورت آفلاین ایجاد کنید و همچنین به صورت آنلاین به انجام معاملات خود بپردازید . LRC در زمان نگارش این نوشته با قیمت ۰.۴ دلار در حال معامله شدن است و سیزدهمین ارزش بازار را بین سایر پروژه های دیفای به خود اختصاص داده است .
لیست کامل پروژه های دیفای را می توانید در این قسمت مشاهده کنید .
دیفای DeFi با چه چالش هایی مواجه است؟
امور مالی غیرمتمرکز یا DeFi همواره با چالش هایی روبرو می باشد. در این قسمت از مقاله به بررسی این چالش ها خواهیم پرداخت.
۱.یکی از چالش هایی که دیفای با آن روبرو می باشد بحث سرعت است. برخی از بلاکچین ها در مقایسه با رقبای متمرکز کندتر عمل می کنند و این موضوع بر روی کار برنامه های غیرمتمرکز نیز تاثیر گذار است. اما در آینده این مشکل حل خواهد شد.
۲.در پلتفرم های دیفای امکان خطا از سمت کاربر وجود دارد. به همین دلیل هر کس مسئول دارایی خود می باشد. برای مثال در بلاکچین های باز مثل اتریوم کاربران برای اینکه به موجودی خود در کیف پول ها دسترسی داشته باشند، برای آنها یک کلید خصوصی تعیین می شود. در صورتی که کاربران این کلید خصوصی را فراموش کنند یا گم کنند دیگر به موجودی خود دسترسی ندارند. به همین دلیل کاربران در زمان کار با دیفای باید حواس خود را جمع نمایند.
۳.اکنون دیده می شود که برای افراد تازه کار فعالیت در حوزه دیفای کمی مشکل می باشد. و برنامه های فعال در این حوزه از رابط کاربری خوبی برخوردار نمی باشند. این نیز می تواند یکی دیگر از چالش های موجود در حوزه ی دیفای باشد.
کلام پایانی
DeFi مخفف عبارت Decentralized Finance و به معنای امور مالی غیرمتمرکز می باشد. در واقع یک سیستم مالی مبتنی بر بلاکچین است. از جمله مزایای دیفای می توان به این موضوع اشاره کرد که کنترل کامل سیستم مالی و دارایی ها در اختیار افراد است و هیچ شخص ثالثی در آن دخالت ندارد. دیفای در سه بخش خدمات بانکی و پولی، صرافی غیرمتمرکز و سیستم وام دهی فعالیت دارد.
ممنون که تا پایان این مقاله “دیفای DeFi چیست؟” همراه ما بودید.
بیشتر بخوانید:
- اتریوم ۲.۰ چیست ؟
- USDC چیست ؟ | همه چیز درباره استیبل کوین Usdc
- رمز ارز کازماس یا Atom چیست ؟ | همه چیز درباره ارزدیجیتال ATOM
- نکسو Nexo چیست؟ | آشنایی با سیستم وام دهی بلاکچین
- چین لینک چیست ؟ | همه چیز درباره ارز دیجیتال ChainLink
- کیف پول دیفای Defi چیست؟ | بهترین کیف پول های دیفای
- ارز اینشور دیفای SURE چیست؟
نظرات کاربران