ارز جیتو jito چیست؟، یکی از راهکارهای کسب درآمد از دنیای بلاکچین ها، استیک کردن ارز شبکه های مختلف برای کسب سود می باشد. از همین رو استخرهای مختلفی و روش های گوناگونی برای این کار به وجود آمد که کاربران می توانند با استفاده از آن ها در تولید بلاک ها و تایید تراکنش ها شرکت کنند و علاوه بر ایمن نگه داشتن شبکه، سود مشخصی کسب کنند.
پروژه jito یکی از پیشگامان این حوزه می باشد که با نوآوری در این زمینه توانسته کاربران زیادی را جذب خود کند. امروز در این مقاله قصد داریم تا از عملکرد و ساختار پروژه jito و همچنین آینده پیش روی این ارز مطلع شویم، پس اگر شما نیز مایل هستید با استفاده از ارز سولانا یک درآمد ثابت داشته باشید تا انتهای این مقاله ما را همراهی کنید.
لیست عناوینی که در این مقاله برای شما زوم ارزی عزیز آماده کرده ایم:
بررسی ویدیویی ارز jto
(قسمت اول)
(قسمت دوم)
ارز jto چیست؟
چند روز پیش بود که خبر یک ایردراپ بزرگ ۲۰ هزار دلاری توجهات را به ارز jto جلب کرد. کاربرانی که دارایی خود را در پلتفرم jito قفل کرده اند و امتیاز آن ها بیش از ۱۰۰ بود، ۴۹۴۱ عدد از ارز jto پاداش گرفتند که با ارزش همان زمان ۲۰ هزار دلار بود و در زمان نگارش این مقاله حدودا ۱۶ هزار دلار ارزش دارد این ایردراپ!!
اما ارز jto توکن بومی پلتفرم jito می باشد که روی شبکه سولانا فعال است. دارندگان این ارز می توانند در تصمیمات حاکمیتی مربوط به این پروژه مشارکت و در رای گیری ها دخالت کنند. همچنین کاربران می توانند با استفاده از این ارز و قفل کردن آن در شبکه سولانا سود مشخصی را دریافت کنند.
دوستان در نظر داشته باشید با استیک کردن ارز سولانا یک ارز به نام JitoSOL دقیقا معادل ارزش ارزی که استیک کرده اید به شما داده می شود که می توانید از آن در دنیای دیفای مانند پلتفرم solend و raydium استفاده کنید و از این بخش نیز کسب درآمد کنید.
تاریخچه و بنیان گذار پلتفرم jito
در هفتمین روز از آخرین ماه سال ۲۰۲۳ ارز jto به صورت ایردراپ به کاربران داده شد و تنها یک روز بعد در تمامی صرافی های معتبر این ارز لیست شد و به طور رسمی پروژه jito شروع به فعالیت کرد. این پروژه توسط بزرگترین ولیدیتور شبکه سولانا یعنی jito labs پیاده سازی و اجرا شده است.
می توان گفت ایده پروژه jito را یکی از بنیان گذاران و مدیرعامل فعلی jito labs آقای Lucas Bruder با همراهی آقای Zano Shermani مدیر ارشد فناوری jito labs ارائه دادند. این دو از یک پروتکل جدید به نام Stake Net حرف زدند که در نهایت باعث ایجاد پروژه jito شد.
عملکرد پلتفرم jito
اما ایده اصلی پروژه jito چه بود؟! قبل از جواب دادن به این سوال بهتر است با مفهوم MEV کمی آشنا بشویم.
MEV خلاصه Maximum Extractable Value می باشد که به سود بیشتر از استخراج بلاک ها اشاره دارد. به بیان ساده MEV یک مفهوم عمومی در بلاکچین است که به سودی اشاره دارد که استخراج کنندگان بلاک ها (ماینرها) از فرصت ها و اطلاعاتی که از جزییات تراکنش ها و سفارش های بازار در اختیار دارند، بهره مند می شوند. به بیان ساده ماینرها علاوه بر پاداش بلاک و تایید تراکنش ها از رانت اطلاعاتی که در اختیار دارند می توانند سود بیشتری را کسب کنند. این موضوع در دنیای فیزیکی نیز مشاهده می شود، از بورس در ایران تا رانت های بزرگ مالی در سراسر جهان که باعث می شود افرادی که نفوذ بیشتری دارند، سود بیشتری نیز کسب کنند.
اجازه بدید چند مورد از روش های MEV در دنیای بلاکچین ها را باهم بررسی کنیم:
Front Running: فرض کنید یک شخص قصد خرید یا فروش یک دارایی با مبلغ بسیار بالا را داشته باشد و این تراکنش به صورت عمومی در شبکه بلاکچین منتشر شود. یک شخص یا گروه (ماینر) می تواند با دسترسی به اطلاعات این تراکنش و اجرای تراکنش مشابه قبل از آن شخص، از نوسانات قیمت به نفع خود استفاده کند. به بیان ساده آن ماینر پیش از رشد قیمت، از رشد آن ارز مطلع می شود و قبل از رشد آن اقدام به خرید می کند.
back running: این روش برعکس روش Front Running می باشد یعنی بعد از سفارش های بازار، ماینر سفارش خود را ثبت می کند و در این مدل نیز با استفاده از اطلاعاتی که ماینر در اختیار دارد، می تواند از رشد قیمت یک ارز مطلع و از آن کسب سود کند.
Sandwich Attack: در این روش، ماینر دو تراکنش خود را بین دو تراکنش دیگر می گذارد (معمولاً یک تراکنش خرید و یک تراکنش فروش) و سعی می کند با قرار دادن دو تراکنش خود میان تراکنش کاربر، بر روی بازار تأثیر بگذارد. فرض کنید یک شخصی قصد خرید ارز سولانا با مبالغ بالا را دارد، حال ماینر قبل از تراکنش آن شخص یک سفارش خرید سنگین را اجرایی می کند. بعد از اجرایی شدن سفارش ماینر، سولانا رشد داشته و کاربر سولانا را در قیمت های بالاتری خریده است. سپس ماینر سفارش بعدی خود را که فروش سولانا است اجرایی می کند و از این رشد قیمتی استفاده کرده و در قیمت های بالا ارز خود را می فروشد.
همان طور که در سه روش بالا دیدید ماینرها می توانند از امکانات خود سوء استفاده کنند و سود بیشتری را کسب کنند. شاید فکر کنید که این کار ناعادلانه باشد اما پروژه jito با همین ایده خلق شده است. هدف jito این است که، کاربران از این فرصت های سود بیشتر استفاده کنند، نه یک گروه خاصی از ماینرها، در نتیجه پروژه jito با جمع آوری نقدینگی کاربران و تبدیل شدن به یک ولیدیتور (ماینر) شروع به استخراج بلاک ها و کسب سود از این روش و در نهایت توزیع آن بین کاربران خود می کند.
اما همان طور که گفتیم این پلتفرم از کاربران می خواهد که ارز سولانا را در این پلتفرم استیک کنند، پس اجازه بدید کمی در مورد این موضوع صحبت کنیم.
خوب است بدانید قفل کردن دارایی ها در دنیای Defi و در شبکه های بلاکچینی به دو دسته کلی، تامین نقدینگی (liquidity provider) که با هدف تامین نقدینگی باعث کسب درآمد می شود و staking که با تامین امنیت شبکه و کمک به تشکیل بلاک ها باعث کسب درآمد می شود. همچنین یک مدل سومی نیز وجود دارد که از ترکیب این دو به وجود می آید که به آن staking liquidity می گویند.
در پروژه jito از مفهوم staking liquidity استفاده می شود که کاربران ارز سولانا را استیک می کنند تا به عنوان یک ولیدیتور در تشکیل بلاک و تایید تراکنش ها شرکت کنند و به موازی با آن از فرصت هایی که MEV در اختیار آن ها قرار می دهد استفاده کنند. دوستان کاربرانی که ارز خود را درون این پلتفرم استیک می کنند ارز JitoSOL دریافت می کنند و می توانند در دنیای دیفای از این ارز استفاده کنند. برای مثال می توانند آن را وثیقه کنند و وام بگیرند و یا آن را در یک صرافی غیرمتمرکز برای تامین نقدینگی قفل کنند و سود دریافت کنند. پس به این ترتیب شما از یک طرف از استیک سولانا سود دریافت می کنید و از طرف دیگر با استیک JitoSOL در صرافی غیرمتمرکز می توانید سود دیگری را ایجاد کنید.
یکی دیگر از ویژگی های استخرهای نقدینگی این است که ولیدیتورهایی که از این استخرها با جمع آوری وجوه کاربران شروع به فعالیت می کنند، باعث تمرکز زدایی از شبکه می شوند.
در نظر داشته باشید برای آزاد کردن توکن های سولانا که استیک کرده اید باید ۲ الی ۴ روز صبر کنید اما شما می توانید از صرافی های غیرمتمرکز که روی شبکه سولانا فعالیت می کنند استفاده کنید و ارز jto را به سولانا تبدیل کنید. باید بدانید که هر یک واحد jto برابر با یک واحد سولانا می باشد.
اما همان طور که قبلا هم گفته ایم این پروژه به صورت حاکمیتی توسط اعضای آن اداره می شود. به بیان ساده هر کسی که ارز jto داشته باشد می تواند به صورت مستقل نظر خودش را داشته باشد و یا پیشنهاد خود را ارائه دهد. البته برخی کاربران می توانند یک نماینده انتخاب کنند و دارایی خودشان را به صورت اعتبار در اختیار آن نماینده قرار دهند تا نفوذ بیشتری در رای گیری ها داشته باشند.
توجه داشته باشید که برخی تصمیمات اتخاذ شده توسط جامعه مستقیما روی شبکه پیاده سازی می شود و برخی دیگر از تصمیمات خارج از شبکه (آفچین) اجرایی می شود. در ادامه نگاهی کوتاه به طرح ایده و پیشنهاد در مجمع حاکمیتی این پروژه تا تصویب و اجرای آن می اندازیم:
نوشتن پیشنهاد:
در ابتدا یک طرح مطابق گام های زیر ارائه می شود:
- عنوان و دسته بندی:
نام باید مفهوم اصلی ایده را برساند و این نام بیش از ۴ جمله نشود. اما دسته بندی باید یکی از موارد زیر باشد:
خزانه داری (تخصیص کمک های مالی برای توسعه، مشوق ها و غیره)
توسعه پروتکل (به روز رسانی پروتکل، روابط توسعه دهنده و غیره)
ساختار (تغییر در کمیته ها، گروه های کاری ویژه، موقعیت های موجود/جدید)
فرآیند (تغییر در روش رأی گیری، ابزارهای حاکمیتی، دستورالعمل ها و غیره)
عملیات (ابتکارات ویژه مربوط به برندسازی، بازاریابی و عملیات)
- خلاصه و چکیده ای از ایده:
خلاصه ای از طرح پیشنهادی در حد یک پاراگراف.
- انگیزه:
بیانیه ای که DAO را مجاب کند که این طرح را بپذیرد.
- شرایط کلیدی و مهم:
اصلاحیه های کلیدی و مهم برای ایده ارائه شده.
- مشخصات:
ارائه یک تفصیر دقیق از تغییری که پیشنهاد شما دارد، همچنین فناوری مورد نیاز برای اجرای تغییرات، و یک طرح مشخص که مراحل و جدول زمانی لازم برای ایجاد تغییر را مشخص می کند.
- فواید و ریسک های موجود:
تجزیه و تحلیل مختصری از مزایا و خطرات مربوط به پیشنهاد.
- نتایج:
خلاصه ای از اهداف و نتایج مورد نظر پیشنهاد.
- خلاصه هزینه:
کل هزینه پیشنهاد، در صورت نیاز تفکیک می شود.
- نقاط عطف عملکرد:
تفکیک مراحل عملیاتی برای پیشنهاد ارائه شده.
بحث پیرامون پیشنهاد
سپس بعد از ارائه پیشنهاد ۳۰ روز بحث در مورد این پیشنهاد شکل می گیرد که به آن دوره بحث می گویند.
ارائه نهایی پیشنهاد
بعد از گفت و گو پیرامون پیشنهاد مطرح شده، هر کاربری که تعداد ۲۵۰۰۰۰ از ارز JTO را داشته باشد می تواند این طرح را برای فرستادن به رای گیری ارسال کند. اگر کاربری نباشد که این تعداد ارز را هولد کرده باشد، یکی از مدیران دخالت می کند و از طرح حمایت می کند. سپس مدیران طرح را بازبینی می کنند تا با قوانین کلی پروژه مطابقت داشته باشد.
رای گیری
دارندگان توکن مجاز خواهند بود به مدت سه روز (دوره رای گیری) در مورد طرح پیشنهادی رای دهند و پس از آن یک دوره تاخیر دو روزه (دوره تاخیر) وجود خواهد داشت.
پیاده سازی طرح تصویب شده
اگر طرح تصویب شود، دو روند متفاوت وجود خواهد داشت. اگر طرح به صورت کدنویسی و درون شبکه ای باشد، شخص ارائه دهنده بعد از دوره تاخیر می تواند کار خود را شروع کند و تغییرات را اعمال کند اما اگر این تغییرات مربوط به خارج از زنجیره باشد و نیاز به اجرا توسط بنیاد DAO داشته باشد، مدیر با نویسنده طرح و ارائه دهندگان خدمات بنیاد در صورت لزوم برای اجرای پیشنهاد همکاری خواهد کرد.
“دوستان این کلیاتی از روند پیشنهاد، تصویب و اجرای یک طرح بود. طبیعتا جزییات زیادی وجود داشت که ما از باز کردن آن ها پرهیز کردیم.”
ویژگی پلتفرم jito
در این بخش به برخی ویژگی های مهم این پروژه اشاره می کنیم:
- کسب درآمد با استفاده از استیک کردن سولانا در این پلتفرم.
- کمک به غیرمتمرکز سازی شبکه سولانا.
- ارائه سود بیشتر به کاربران خود با استفاده از مفهوم MEV.
- ارائه ارز jto به کاربرانی که سولانا استیک کرده اند و استفاده از این ارز برای کسب سود بیشتر در دنیای دیفای.
- اداره پلتفرم به صورت حاکمیتی با استفاده از ارز jto.
- جلب رضایت کاربران، این پروژه دومین پروژه شبکه سولانا از نظر ارزش دارایی های قفل شده می باشد.
- مشارکت کاربران، بیش از ۱۰۰ هزار نفر در استخرهای نقدینگی این پروژه دارایی خود را قفل کرده اند.
- تیم فنی مجرب، این پروژه توسط یکی از مهم ترین ولیدیتورهای شبکه سولانا ایجاد شده است.
- اجرای طرح های تشویقی با ارزش مانند ایردراپ ها.
امنیت پلتفرم jito
می توان امنیت این پروژه را از دو زاویه بررسی کرد، یکی امنیت داخلی خود پلتفرم و دیگری بلاکچین سولانا که این پروژه روی آن ایجاد شده است. ابتدا امنیت خود پروژه را بررسی می کنیم، قراردادهای هوشمند این پروژه توسط سه نهاد: Quantstamp و Neodyme و Kudelski مورد بررسی قرار گرفته و باگ های تشخیص داده شده نیز بر طرف شده است. خوب است بدانید خود بنیاد سولانا ارتقای امنیت این پروژه را بر عهده گرفته است.
همچنین اداره امور این پلتفرم نیز توسط اعضای فعال در این پروژه انجام می شود و به این صورت تمرکز زدایی در این پلتفرم حائز اهمیت است.
اما یک مورد که باعث نگرانی می شود آن است که با بررسی کیف پول هایی که ارز JTO را نگهداری می کنند متوجه شدیم که بیش از ۶۰% از این ارز در اختیار ۳ کیف پول می باشد و همین موضوع باعث می شود که مالکان این سه کیف پول نفوذ بیشتری در رای گیری ها و اداره پروژه داشته باشند.
اما اجازه بدید تاثیر گذاری بلاکچین سولانا که میزبان این پروژه است را بررسی کنیم. دوستان بلاکچین سولانا شبه متمرکز است و این موضوع باعث می شود تمامی پروژه هایی که روی این شبکه فعالیت می کنند تحت تاثیر قرار بگیرند. برای مثال زمانی که بلاکچین سولانا مورد حمله هکرها قرار گرفت و برای مدت کوتاهی از دسترس خارج شد، هیچ تراکنشی روی شبکه سولانا انجام نمی شد. در نتیجه پروژه JITO نیز مانند سایر پروژه ها به صورت موقتی غیرفعال شدند.
آینده پروژه jito
اجازه بدید در این بخش با توجه به مواردی که از ابتدای مقاله به آن اشاره کردیم، یک آینده ای را برای این پروژه در نظر بگیریم:
این پروژه با ایده کسب سود بیشتر از استیک کردن شروع به فعالیت کرد و این ایده در نوع خود منحصر به فرد و جذاب بود. همچنین خالقان این ایده یکی از مهم ترین بازیگران شبکه سولانا می باشند که باعث می شود اعتبار این پروزه دو چندان شود.
اما دو مورد که باعث نگرانی می شود نهنگ های این پروژه و زیرساخت خود بلاکچین سولانا است، با این حال مارکتینگ بسیار قوی این پروژه و حمایت های پروژه سولانا از این پلتفرم می تواند باعث رشد این پروژه بشود.
سوالات متداول
ارز جیتو چیست؟
ارز جیتو یک ارز دیجیتال است که بر پایه فناوری بلاکچین ایجاد شده است. این ارز دیجیتال در هدف خود دارایک شبکه پرداخت بین‌المللی و ساماندهی تجارت الکترونیک است. ارز جیتو در تلاش است تا معاملات بین‌المللی را سریع‌تر، ارزان‌تر و مطمئن‌تر کند.
آیا ارز جیتو قابلیت استفاده در تجارت الکترونیک دارد؟
بله، ارز جیتو طراحی شده است تا در تجارت الکترونیک قابل استفاده باشد. هدف اصلی این ارز دیجیتال، ساماندهی تجارت الکترونیک و فراهم کردن راهکارهای پرداخت بین‌المللی است. با استفاده از ارز جیتو، معاملات الکترونیکی را می‌توان به صورت سریع و امن انجام داد.
آیا می‌توان پیش‌بینی کرد که آینده ارز جیتوچگونه خواهد بود؟
پیش‌بینی آینده هر ارز دیجیتال بسیار دشوار است و وابسته به عوامل متعددی می‌باشد. برای پیش‌بینی آینده ارز جیتو نیز باید به عواملی مانند تقاضا و عرضه، پذیرش در بازار، اعتماد عمومی و تغییرات قوانین و مقررات مرتبط با ارزهای دیجیتال توجه کرد. به عنوان یک سرمایه‌گذار، مهم است تحقیقات کافی را انجام داده و خطرات و مزایای مرتبط با سرمایه‌گذاری در ارز جیتو را در نظر بگیرید.
آیا ارز جیتو در بازار ارزهای دیجیتال شناخته شده است؟
در حال حاضر، شناخته شدن ارز جیتو در بازار ارزهای دیجیتال ممکن است متفاوت باشد. شناخته شدن یک ارز دیجیتال در بازار به عواملی مانند میزان تجارت و معاملات، میزان پذیرش در صنایع مختلف و نظر عمومی مرتبط با آن بستگی دارد. برای ارز جیتو نیز، این عوامل در حال توسعه و شناخته شدن در بازار ممکن است در آینده تغییر کند.
آیا امنیت ارز جیتو تضمین شده است؟
امنیت یک ارز دیجیتال، از جمله ارز جیتو، بستگی به پروتکل‌ها و فناوری‌هایی دارد که برای ایجاد و مدیریت آن استفاده می‌شود. ارز جیتو بر پایه فناوری بلاکچین ساخته شده است که به صورت عمومی معتبر و امن تلقی می‌شود. با این حال، همانند هر ارز دیجیتال دیگری، مراقبت از امنیت شخصی، استفاده از کیف‌های دیجیتال امن و مدیریت ریسک‌های مرتبط با ارز جیتو مسئولیت شخصی است که باید در نظر گرفته شود.
سخن پایانی
جیتو یک ارز دیجیتال است که در سال ۲۰۲۱ راه‌اندازی شده است. این ارز بر پروتکل گواه سهام اثبات شده ساخته شده است و از الگوریتم هشنگاری SHA-256 استفاده می‌کند.
جیتو یک پروژه غیرمتمرکز است که توسط یک تیم توسعه‌دهندگان از سراسر جهان اداره می‌شود. هدف اصلی این پروژه، توسعه یک اکوسیستم مالی غیرمتمرکز است که به کاربران امکان می‌دهد کنترل کامل بر دارایی‌های خود را داشته باشند.
جیتو دارای یک سری ویژگی است که آن را از سایر ارزهای دیجیتال متمایز می‌کند. از جمله این ویژگی‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سرعت تراکنش بالا: جیتو قادر است تا ۱۰۰ تراکنش در ثانیه را پردازش کند، که برای استفاده در برنامه‌های کاربردی مالی مانند پرداخت‌ها و معاملات بسیار مناسب است.
- هزینه تراکنش کم: هزینه تراکنش‌های جیتو بسیار کم است. در حال حاضر، هزینه متوسط تراکنش جیتو حدود ۰.۰۰۰۰۱ دلار است.
- امنیت بالا: جیتو از الگوریتم هشنگاری SHA-256 استفاده می‌کند که یکی از امن‌ترین الگوریتم‌های هشنگاری موجود است.
جیتو در حال حاضر در بسیاری از صرافی‌های ارز دیجیتال لیست شده است و می‌توان آن را با ارزهای فیات مانند دلار آمریکا و یورو خریداری کرد.
جیتو یک پروژه امیدوارکننده است که پتانسیل تبدیل شدن به یک ارز دیجیتال اصلی را دارد. این پروژه دارای ویژگی‌های قدرتمندی است که آن را برای استفاده در برنامه‌های کاربردی مالی بسیار مناسب می‌کند.
آینده جیتو به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله پذیرش عمومی، توسعه اکوسیستم مالی غیرمتمرکز و وضعیت بازار ارزهای دیجیتال. با این حال، اگر این عوامل به نفع جیتو پیشروند، این ارز دیجیتال می‌تواند پتانسیل رشد قابل توجهی را داشته باشد.
