ارزش پول ملی چیست؟ ارزش پول ملی را می توان از دو دیدگاه مورد بررسی قرار داد دیدگاه اول، وضعیت اقتصادی داخلی کشور و میزان دارایی ها و اعتبارات بانکی و دیدگاه دوم، نرخ برابری با ارزهای سایر کشورها می‌باشد که امروزه بررسی ها بیشتر از نگاه دوم مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد و در واقع ارزش برابری پول ملی با سایر معاملات و مراودات در مقادیر عرضه شده و خریداران ارز است.
لیست عناوینی که در این مقاله برای شما زوم ارزی عزیز آماده کرده ایم:
ارزش پول ملی چیست؟
ارزش پول ملی، که به آن “ارزش اسمی” یا “قدرت خرید” هم می‌گویند، به توانایی آن پول در خرید کالاها و خدمات در یک اقتصاد اشاره دارد. به طور دقیق‌تر، نشان می‌دهد که با هر واحد از پول ملی چه مقدار کالا و خدمات می‌توان خریداری کرد.
ارزش پول ملی تحت‌تأثیر عوامل مختلفی قرار می‌گیرد، از جمله:
- نرخ تورم: نرخ تورم به نرخ افزایش سطح قیمت‌ها در یک اقتصاد در طول زمان اشاره دارد. به طور کلی، با افزایش نرخ تورم، قدرت خرید پول ملی کاهش می‌یابد.
- ثبات اقتصادی: ثبات اقتصادی به معنای عدم وجود نوسانات شدید در اقتصاد یک کشور است. بی‌ثباتی اقتصادی می‌تواند منجر به کاهش ارزش پول ملی شود.
- سیاست‌های پولی: سیاست‌های پولی توسط بانک مرکزی یک کشور برای کنترل عرضه پول و نرخ بهره اعمال می‌شوند. این سیاست‌ها می‌توانند تأثیر قابل‌توجهی بر ارزش پول ملی داشته باشند.
- شرایط اقتصادی جهانی: شرایط اقتصادی جهانی، مانند نرخ ارز، قیمت کالاهای اساسی و وضعیت بازارهای مالی، می‌تواند بر ارزش پول ملی یک کشور تأثیر بگذارد.
- سطح بدهی: سطح بدهی بالا در یک کشور می‌تواند منجر به کاهش اعتماد به اقتصاد آن کشور و در نتیجه کاهش ارزش پول ملی شود.
- رشد اقتصادی: رشد اقتصادی قوی می‌تواند منجر به افزایش تقاضا برای پول ملی و در نتیجه افزایش ارزش آن شود.
- سرمایه‌گذاری خارجی: جذب سرمایه‌گذاری خارجی می‌تواند منجر به افزایش تقاضا برای پول ملی و در نتیجه افزایش ارزش آن شود.
در ایران، ارزش پول ملی (ریال) در طول سال‌های اخیر به طور قابل‌توجهی کاهش یافته است. این امر به دلیل عوامل مختلفی از جمله تحریم‌های اقتصادی، نرخ تورم بالا و بی‌ثباتی اقتصادی بوده است.
عوامل موثر بر ارزش پول ملی چیست؟
طبق نظریه جدید اقتصاددانان در خصوص بی پشتوانه بودن دلار و به تبع آن بی ارزش بودن آن که امکان معامله را از دلار سلب می نماید همچنین باید در نظر داشت که پول مدرن پشتوانه دارد اگر نداشت ترازنامه بانک مرکزی تراز نمی‌شد و معمول ترین پشتوانه پول در دنیا اوراق بدهی دولتی می باشد.
اقتصاددانان در تحلیل های جدید خود جهت در نظر گرفتن پشتوانه پول به نتایجی همچون عدم پشتوانه ی طلای دلار اشاره می‌کنند و چنان اظهار می دارند که زمانی پول پشتوانه طلا داشت ولی الان چنان نیست و دلار کاغذ یا کالایی بیش نیست که هیچ ارزش واقعی ندارد و امکان پرداخت هیچ بدهی واقعی را ندارد که متاسفانه بسیاری از تحلیلگران اقتصادی این موضوع را در نظر نگرفته و متوجه کلاهبرداری آمریکا نمی شوند نکاتی که جهت پشتیبانی پول باید در نظر گرفته عبارتند از:
۱- بسیاری از پولهای جهان، دلار آمریکا، یورو اروپا، فرانک سوئیس، یوان چین، ین ژاپن و در نهایت ریال ایران بدون پشتوانه طلا هستند. بنابراین تفاوتی بین آمریکا و بقیه دنیا نیست در نتیجه اگر این موضوع باعث فروپاشی باشد فقط مربوط به آمریکا یا غرب نخواهد گردید.
۲- پول های مدرنیته بدون پشتوانه نمی‌باشد، نه دلار آمریکا و نه ریال ایران، دلیل آن این است که تراز بودن ترازنامه بانک مرکزی همچنان برقرار بوده یعنی دارایی‌ها و بدهی‌های بانک مرکزی مساوی است .
در خصوص تراز بانکی باید در نظر داشت که بدهکاری اصلی بانک مرکزی همان پول ملی است و در ازای هر واحد پول ملی که به اقتصاد وارد می‌شود با دارایی‌های بانک مرکزی جمع می‌شود و همچنین عمده دارایی‌های بانک مرکزی اوراق مالی بوده و سهم طلا چندان نمی باشد در نتیجه پول مدرنیته بدون پشتوانه نبوده و فقط پشتوانه آن به جای طلا اوراق مالی خواهد بود.
بیشتر بخوانید: روانشناسی بازار رمز ارز ها | روانشناسی خرید و فروش ارزهای دیجیتال
۳- متداولترین اوراق مالی که بانک مرکزی در سرتاسر جهان به عنوان پشتوانه پول در قسمت دارایی‌های ترازنامه نگهداری می نماید اوراق بدهی دولتی می باشد دلیل اینکه چرا به جای تلاش جهت پشتیبانی پول از این اوراق استفاده می‌کنند به پشتوانه اوراق بدهی دولتی مربوط می باشد همچنین باید در نظر داشت که پشتوانه اوراق بدهی دولتی را در توان وصول مالیات دولت برشمرد . که این توان باید با ظرفیت تولید کالا و خدمات متناسب باشد.
در مقابل پول در گردش به منظور کالا و خدمات تولید شده بوده و قرار نیست که طلا را قیمت‌گذاری کند در نتیجه مطلوبیت تورم ۲ درصدی در تورم نرخ طلا نبوده در قیمت کالا و خدمات می باشد بنابراین پشتوانه ای مناسب جهت پول ظرفیت تولید کالا و خدمات اقتصاد بوده تا مقدار طلایی موجود در کشور و تحولی در تغییر پشتوانه پول از طلا به اوراق بدهی دولتی به وجود آمده است.
چه عواملی باعث کاهش ارزش پول ملی می شود ؟
۱- در صورتی که واردات بیشتر از صادرات باشد و پرداخت ها نسبت به دریافت ها یه ارزی بیشتر باشد و یا به عبارتی خرج بیشتر از داخل باشد نتیجه آن افزایش نرخ ارز در برابر پول ملی خواهد بود.
۲- چاپ پول بی پشتوانه و افزایش اعتبارات بانکی و کاهش رشد اقتصادی از دلایلی هستند که به افزایش نرخ تورم دامن می‌زنند در نتیجه افزایش نرخ تورم به هر دلیلی باعث کاهش ارزش پول ملی خواهد شد در واقع تورم کاهش ارزش پول یک کشور می باشد یعنی تورم منجر به کاهش ارزش نسبی پول ملی در برابر ارزهای دیگر موثر خواهد شد.
۳- کشورهای دارای اقتصاد دولتی به دلیل درآمد عمده ارزی که توسط دولت از محل فروش کالا و مواد اولیه تامین می گردد و عامل دیگر کاهش ارزش پول ملی در نگرش دولت به نرخ ارزی خارجی می باشد و دولت‌ها به دلایل فراوان از کاهش ارزش برابر پول استقبال می کنند هرچند این امر منجر به کاهش قدرت خرید افرادی که ر می باشند و دولت استقبال از این موضوع را به کل به گردن نمی گیرد بنابراین ارزش برابری ارز خارجی در برابر پول ملی با توجه به تسلط دولت بر چاپ پول ملی ایجاد اعتبارات بانکی و احاطه بر بخش اعظم درآمد ارزی توسط دولت ها مشخص می گردد
۴- کسری بودجه عمومی کشور که در نتیجه عدم تحقق درآمدهای پیش بینی شده و افزایش هزینه‌های پیش‌بینی‌شده می‌باشد در چنین شرایطی دولت‌ها در بازار اقدام به فروش ارز به طور مستقیم در بازار با قیمت بیشتر می نماید و از این طریق کسری بودجه را با دریافت پول ملی بیشتری جبران کرده و باعث کاهش ارزش پول ملی می گردد
۵-عدم ثبات سیاست‌های کلان اقتصادی و سیاسی به کاهش ارزش دامن می‌زند که این امر باعث غیر قابل اطمینان بودن پول و کاهش ارزش آن در برابر ارزهای کشورهای دیگر خواهد شد
۶- بالا رفتن حجم نقدینگی در جامعه ناشی از عدم به کارگیری صحیح سیاست‌های پولی و مالی بانک مرکزی و دولتی
۷- دولتی شدن اقتصاد در اکثر زمینه ها و کاهش تولید ملی و عدم بکارگیری صحیح بخش خصوصی در سرمایه‌گذاری ها که در نهایت منجر به واردات بی‌رویه شده است
۸- افزایش حجم نقدینگی ناشی از پرداخت‌های نقدی یارانه‌ها به جای تزریق به بخش تولید
۹- بزرگ شدن بدنه دولت و سازمان ها و ارگان ها با پیوستن بخش‌های غیر تولیدی به بودجه که باعث حجیم تر شدن و غیر کارا شدن بودجه و در نهایت سبب کاهش ارزش پول ملی گردیده است.
۱۰- تحریم‌های اقتصادی جو روانی آینده سهم اقتصادی را ایجاد نموده هر چند علت اصلی و اساسی کاهش ارزش پول ملی سیاست های غلط و ناشیانه دولتی بوده که تحریم فقط در بروز و تشدید آن موثر بوده است.
راه کارهای افزایش ارزش پول ملی
۱- جهت افزایش ارزش باید ارز مورد نیاز برای واردات را به جای اینکه از محل فروش نفت خام و فرآورده‌های نفتی به دست بیاوریم باید از محل تولیدات داخلی در سایر بخش های غیر نفتی تامین نماییم دلیل حجیم شدن بودجه دولتی در نتیجه درآمدهای دلاری نفت خام بوده است که باعث می‌شود هر سال نهادها و بخش‌های غیرمولد از بودجه عمومی استفاده بکنند با کاهش بخش‌های غیر مفید از بودجه نیاز دولت برای تامین بودجه و استقرار از استقراض از بانک مرکزی و ورود دلارهای حاصل از فروش نفت به بازار کمتر شده و تا حد ممکن از کاهش ارزش پول ملی خواهد کاست بنابراین یکی از اساسی‌ترین راهکارهایی که بتوان از کاهش ارزش پول ملی و حل مشکلات اقتصاد مریض داشت تولید می باشد.
۲- در حال حاضر جهت افزایش ارزش پول ملی باید این دو نکته را در نظر داشت این نکته اول ورود دلارهای حاصل از فروش فرآورده‌های نفتی به اقتصاد و نکته دوم افزایش سهم تولید در بازارهای داخلی و خارجی.
۳- جلوگیری از مصوبات برخی دستگاه‌های اجرایی که یک شب مانند افزایش قیمت خودرو به کاهش ارزش پول ملی کمک می کند
سخن پایانی
ارزش پول ملی یک کشور، به نوعی آینه‌ای تمام‌نما بر وضعیت اقتصادی آن کشور است. این شاخص حیاتی نشان می‌دهد که با هر واحد پول ملی، چه مقدار کالا و خدمات می‌توان خریداری کرد و به طور کلی، قدرت خرید مردم را منعکس می‌کند.
متغیرهای متعددی در نوسان ارزش پول ملی نقش دارند. به عنوان مثال، نرخ تورم، ثبات اقتصادی، سیاست‌های پولی، شرایط اقتصادی جهانی، سطح بدهی، رشد اقتصادی و سرمایه‌گذاری خارجی همگی در تعیین ارزش پول ملی تأثیرگذارند. این عوامل با هم تعامل کرده و می‌توانند به طور ترکیبی، ارزش پول ملی را تحت تأثیر قرار دهند.
در ایران، در سال‌های اخیر، شاهد کاهش چشمگیر ارزش ریال بوده‌ایم. این مسئله به عوامل متعددی برمی‌گردد، از جمله تحریم‌های اقتصادی، نرخ تورم بالا و عدم ثبات اقتصادی. این عوامل باعث کاهش ارزش پول ملی و در نتیجه قدرت خرید مردم شده‌اند.
ممنون که تا پایان این مقاله “ارزش پول ملی چیست؟” همراه ما بودید
بیشتر بخوانید:
نظرات کاربران