نرخ بهره فدرال رزرو چیست؟

نرخ بهره فدرال رزرو چیست؟،یکی از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر بازارهای مالی، به ویژه بازار پرنوسان کریپتو، نرخ بهره فدرال رزرو است. اگرچه این نرخ در ظاهر صرفاً یک معیار فنی برای وام‌دهی بین بانک‌های فدرال محسوب می‌شود، اما در واقع نشان‌دهنده چشم‌انداز کلی اقتصاد آمریکا، جهت‌گیری سیاست‌های پولی و حتی ارزش‌گذاری دارایی‌ها است. تأثیرات مستقیم و غیرمستقیم این نرخ در بخش‌های مختلفی از جمله سیستم بانکی، بازار سهام آمریکا و سیاست‌های اقتصادی سایر کشورها مشاهده می‌شود. به همین دلیل، فهم عمیق و دقیق نرخ بهره فدرال برای سرمایه‌گذاران، تحلیل‌گران و تصمیم‌گیرندگان اقتصادی اهمیت فراوانی دارد.

نرخ بهره فدرال رزرو چیست؟

نرخ بهره فدرال رزرو (Federal Funds Rate) که به آن «نرخ وجوه فدرال» نیز گفته می‌شود، هزینه‌ای است که بانک‌ها برای قرض دادن مازاد نقدینگی خود به سایر بانک‌ها به‌صورت شبانه و بدون نیاز به وثیقه دریافت می‌کنند. هدف از این نوع استقراض این است که بانک‌هایی که ذخیره کافی نزد بانک مرکزی ندارند بتوانند کسری نقدینگی خود را جبران کنند. این یک توضیح کلی درباره نرخ بهره فدرال رزرو بود؛ اما در ادامه به صورت دقیق‌تر نحوه تعیین و مبنای آن را بررسی خواهیم کرد.

طبق قوانین ایالات متحده، بانک‌ها موظفند همیشه درصد مشخصی از سپرده‌های خود را به‌عنوان «ذخیره قانونی» در حسابی نزد بانک مرکزی آمریکا، معروف به «فدرال رزرو»، نگهداری کنند. این میزان ذخیره براساس درصدی از کل سپرده‌های بانک تعیین می‌شود.

هدف اصلی نگهداری این ذخایر، تضمین این است که بانک‌ها همیشه پول کافی برای پاسخگویی به درخواست‌های برداشت مشتریان و تعهدات مالی خود داشته باشند.

از این رو، بانک‌ها در پایان هر روز موجودی حساب خود نزد فدرال رزرو را بررسی می‌کنند تا مطمئن شوند که میانگین موجودی طی دوره‌ای دو هفته‌ای مطابق با میزان ذخیره قانونی تعیین‌شده است یا خیر. اگر بانکی مازاد پول در حساب خود داشته باشد، می‌تواند این مازاد را به بانکی که کسری دارد قرض دهد. نرخ بهره‌ای که برای این معاملات قرض‌دادن و قرض‌گرفتن بین بانک‌ها تعیین می‌شود، همان «نرخ بهره فدرال رزرو» است.

تصمیم‌گیری درباره نرخ بهره فدرال بر عهده کمیته بازار آزاد فدرال (FOMC) است. این کمیته در تعیین نرخ بهره، شاخص‌های کلان اقتصادی مهمی مانند نرخ تورم پایه و گزارش سفارش کالاهای بادوام را مدنظر قرار می‌دهد. اگر نشانه‌هایی از تورم بالا یا رکود مشاهده شود، نرخ بهره را متناسب با شرایط اقتصادی تنظیم می‌کند تا به رشد پایدار اقتصاد کمک کند.

فدرال رزرو چطور نرخ بهره را تنظیم می‌کند؟

کاهش نرخ بهره

زمانی که فدرال رزرو قصد دارد رشد اقتصادی را تحریک کند یا از افزایش بیکاری جلوگیری نماید، نرخ بهره را کاهش می‌دهد. این کاهش باعث کاهش هزینه وام‌گیری می‌شود و افراد و کسب‌وکارها را به سرمایه‌گذاری بیشتر ترغیب می‌کند.

افزایش نرخ بهره

در مقابل، زمانی که اقتصاد بیش از ظرفیت واقعی خود رشد می‌کند و تورم بالا می‌رود، فدرال رزرو نرخ بهره را افزایش می‌دهد. این اقدام هزینه وام را گران‌تر کرده و مردم را به پس‌انداز بیشتر تشویق می‌کند تا سرعت رشد اقتصادی مهار شود.

ثابت نگه داشتن نرخ بهره

در شرایطی که اقتصاد در وضعیت ثبات قرار دارد، فدرال رزرو ممکن است نرخ بهره را برای مدت طولانی بدون تغییر نگه دارد.

تغییرات تاریخی سیاست‌های نرخ بهره

در مارس ۲۰۲۰، نرخ بهره فدرال رزرو در محدوده‌ای بین صفر تا ۰.۲۵ درصد قرار داشت.
برای مقابله با تورم، فدرال رزرو از سال ۲۰۲۲ روند افزایش تدریجی نرخ بهره را آغاز کرد که این روند تا سال ۲۰۲۴ ادامه یافت.
در ژوئیه ۲۰۲۳، کمیته بازار آزاد فدرال نرخ بهره را به بازه ۵.۲۵ تا ۵.۵۰ درصد افزایش داد.
این نرخ در جلسات بعدی تا ژوئن ۲۰۲۴ به‌طور مستمر تأیید و حفظ شد.
در تاریخ ۱۸ سپتامبر ۲۰۲۴، فدرال رزرو اعلام کرد به دلیل «پیشرفت در کنترل تورم و تعادل در ریسک‌ها»، نرخ هدف را نیم درصد کاهش داده و آن را به بازه ۴.۷۵ تا ۵ درصد رساند. همچنین اعلام کرد که کاهش دارایی‌های خود از جمله اوراق بهادار، بدهی‌های آژانس‌ها و اوراق قرضه با پشتوانه رهنی (MBS) را ادامه خواهد داد.
پس از این اعلام، در نوامبر ۲۰۲۴، فدرال رزرو مجدداً نرخ بهره را ۰.۲۵ درصد کاهش داد.
در دسامبر ۲۰۲۴ نیز کاهش دیگری صورت گرفت و نرخ بهره به بازه ۴.۲۵ تا ۴.۵۰ درصد رسید.

تاثیر نرخ بهره فدرال رزرو چیست؟

نرخ بهره فدرال رزرو یکی از مهم‌ترین نرخ‌های بهره در اقتصاد آمریکا است؛ زیرا این نرخ، شرایط پولی و مالی را تحت تاثیر قرار می‌دهد و به‌صورت دومینووار بر بسیاری از جنبه‌های حیاتی اقتصاد، مانند اشتغال، رشد اقتصادی و نرخ تورم اثر می‌گذارد.به‌علاوه، نرخ بهره فدرال به‌طور غیرمستقیم روی سایر نرخ‌های بهره کوتاه‌مدت از جمله نرخ وام‌های مسکن، خودرو و کارت‌های اعتباری اثر می‌گذارد. بانک‌ها معمولا نرخ بهره وام‌های مصرفی را بر اساس نرخ وام‌دهی ممتاز تعیین می‌کنند. نرخ بهره ممتاز (Prime Rate) همان نرخی است که بانک‌ها به مشتریان با اعتبار بالا ارائه می‌دهند و این نرخ هم تحت تاثیر نرخ بهره فدرال رزرو قرار دارد.بازار سهام معمولا به‌شدت به تغییرات نرخ بهره واکنش نشان می‌دهد. به‌طور مثال، کاهش اندک نرخ بهره ممکن است باعث جهش بازار سهام شود؛ زیرا هزینه‌های استقراض برای شرکت‌ها کاهش پیدا می‌کند و روی سودآوری آن‌ها اثر می‌گذارد.