اپ‌چین(Appchain)چیست و چگونه کار می‌کند؟،همان‌طور که ساخت یک شهر بدون در نظر گرفتن نیازهای هر محله باعث ایجاد هرج‌ومرج می‌شود، یک بلاکچین عمومی نیز همیشه قادر نیست به بهترین شکل از تمامی برنامه‌های غیرمتمرکز پشتیبانی کند. اپ‌چین‌ها(Appchains) (Appchains) دقیقاً به همین منظور طراحی شده‌اند؛ بلاکچین‌هایی که به صورت اختصاصی برای یک برنامه یا مجموعه‌ای از برنامه‌های مرتبط ساخته می‌شوند
لیست عناوینی که در این مقاله برای شما زوم ارزی عزیز آماده کرده ایم:
- اپ‌چین (Appchain) و چگونه کار می‌کند؟
- اهمیت اپ‌چین‌ها(Appchains) در دنیای بلاکچین و توسعه اپلیکیشن‌ها
- بررسی چالش‌های پیش‌روی اپ‌چین‌ها(Appchains) در دنیای بلاکچین
- تفاوت‌های کلیدی بین سایدچین‌ها و اپ‌چین‌ها(Appchains)
- آشنایی با نمونه‌های موفق اپ‌چین‌ها(Appchains)
- ضرورت وجود توکن اختصاصی در اپ‌چین‌ها(Appchains)
- نقش زیرساخت‌های ارتباطی در توسعه اپ‌چین‌ها(Appchains)
- تاثیر ری‌استیکینگ بر اپ‌چین‌ها(Appchains)
اپ‌چین (Appchain) و چگونه کار می‌کند؟
اپ‌چین (Appchain) نوعی بلاکچین است که به طور خاص برای اجرای یک برنامه یا مجموعه‌ای از برنامه‌های مشخص طراحی شده و به همین دلیل به آن «بلاکچین‌های مختص برنامه» (Application-specific blockchain) نیز گفته می‌شود. برخلاف بلاکچین‌های عمومی مانند اتریوم یا سولانا که میزبان تعداد زیادی برنامه و قرارداد هوشمند هستند، اپ‌چین‌ها(Appchains) به صورت اختصاصی برای نیازهای یک برنامه خاص بهینه‌سازی می‌شوند.
اپ‌چین‌ها(Appchains) معمولاً از یک زنجیره پایه (بلاکچین لایه اول) فورک می‌شوند و به عنوان لایه دوم یا سوم فعالیت می‌کنند. توسعه‌دهندگان با استفاده از کد منبع بلاکچین پایه، یک زنجیره جدید ایجاد کرده و تغییرات و بهینه‌سازی‌های لازم را روی آن اعمال می‌کنند. این روش علاوه بر کاهش زمان و هزینه توسعه، به دلیل سازگاری نسبی با بلاکچین پایه، فرآیند ادغام و تعامل بین زنجیره‌ها را نیز ساده‌تر می‌کند.
این سطح از سفارشی‌سازی در اپ‌چین‌ها(Appchains) به توسعه‌دهندگان امکان می‌دهد عملکرد بهتری ارائه دهند، تجربه کاربری را ارتقا بخشند و مدل اقتصادی زنجیره را متناسب با نیازهای برنامه خود طراحی کنند.
اهمیت اپ‌چین‌ها(Appchains) در دنیای بلاکچین و توسعه اپلیکیشن‌ها
اپ‌چین‌ها(Appchains) به عنوان زیرمجموعه‌ای از فناوری بلاکچین، انعطاف‌پذیری بالایی دارند و به توسعه‌دهندگان امکان می‌دهند تا معماری، مکانیزم اجماع و ساختار حاکمیتی شبکه را دقیقاً بر اساس نیازهای یک اپلیکیشن خاص طراحی و تنظیم کنند. این سفارشی‌سازی در مرحله اول باعث بهبود عملکرد و تجربه کاربری می‌شود.
همچنین، با اختصاص تمام منابع بلاکچین به یک اپلیکیشن واحد، اپ‌چین‌ها(Appchains) نسبت به بلاکچین‌های عمومی از توان عملیاتی بالاتر و تأخیر زمانی (Latency) کمتری برخوردار هستند. در این مدل، توسعه‌دهندگان می‌توانند تدابیر امنیتی خاصی را برای اپلیکیشن خود پیاده کنند و خطر آسیب‌پذیری‌هایی که در بلاکچین‌های عمومی مشاهده می‌شود را کاهش دهند.
یکی دیگر از مزایای اپ‌چین‌ها(Appchains)، امکان مدیریت اولویت‌بندی تراکنش‌ها است. در بلاکچین‌های عمومی، اپلیکیشن‌ها برای سرعت‌بخشی به پردازش تراکنش‌ها با یکدیگر رقابت می‌کنند، اما در یک زنجیره اختصاصی، تیم توسعه می‌تواند این فرآیند را بهینه کرده و تجربه بهتری برای کاربران فراهم کند.
علاوه بر این، توسعه‌دهندگان کنترل بیشتری روی ویژگی‌های بلاکچین، به‌روزرسانی‌ها و حاکمیت آن دارند که این امر باعث تسریع نوآوری و هماهنگی بهتر زنجیره با تغییرات مورد نیاز می‌شود.
بررسی چالش‌های پیش‌روی اپ‌چین‌ها(Appchains) در دنیای بلاکچین
ایجاد و نگهداری اپ‌چین‌ها(Appchains) نیازمند تخصص فنی بالا و منابع قابل توجهی است که ممکن است برای پروژه‌های کوچک چالش‌برانگیز باشد. تیم‌های توسعه علاوه بر جذب کاربران، باید مدیریت زیرساخت‌های زنجیره را نیز بر عهده بگیرند که این موضوع باعث افزایش هزینه‌ها و نیاز به مهارت‌های تخصصی بیشتر می‌شود.
یکی از چالش‌های مهم اپ‌چین‌ها(Appchains)، برقراری تعامل امن و یکپارچه با سایر بلاکچین‌هاست. انتقال دارایی‌ها و اطلاعات بین زنجیره‌ها نیازمند پل‌های ارتباطی قدرتمند است؛ اما این پل‌ها معمولاً ریسک تمرکزگرایی دارند و بارها هدف حملات هکری قرار گرفته‌اند. حملات به پل‌های ورم‌هل (Wormhole) و رونین (Ronin) نمونه‌های بارزی از این تهدیدات امنیتی هستند.
طراحی یک مدل اقتصادی پایدار برای جذب اعتبارسنج‌ها و کاربران نیز چالش‌های خاص خود را دارد، به ویژه برای اپلیکیشن‌هایی که جامعه کاربری کوچکی دارند. اعتبارسنج‌ها نقش کلیدی در اقتصاد زنجیره ایفا می‌کنند و برای حفظ رضایت آن‌ها و پایداری زنجیره، مدل‌های توکنومیکس باید به گونه‌ای طراحی شوند که علاوه بر پوشش نیازهای اپلیکیشن، زیرساخت زنجیره را نیز در بر گیرند.
بلاکچین‌های عمومی از اثر شبکه (Network Effect) بهره‌مند هستند؛ به این صورت که با افزایش تعداد کاربران، ارزش اپلیکیشن‌ها نیز رشد می‌کند. اما اپ‌چین‌ها(Appchains) ممکن است در جذب کاربران و ایجاد یک جامعه فعال با مشکل مواجه شوند. اگرچه این چالش‌ها در کوتاه‌مدت و میان‌مدت ظاهر می‌شوند، اما با بهبود امنیت و ارتقای تجربه کاربری پل‌های ارتباطی میان زنجیره‌ها، انتظار می‌رود این مشکلات به مرور برطرف شوند.
تفاوت‌های کلیدی بین سایدچین‌ها و اپ‌چین‌ها(Appchains)
سایدچین‌ها (Sidechain) و اپ‌چین‌ها(Appchains) هر دو بلاکچین‌های مستقلی هستند که با یک بلاکچین اصلی، که معمولاً به آن زنجیره مادر یا مین‌نت گفته می‌شود، در تعامل هستند. با این حال، هدف و طراحی آن‌ها متفاوت است. سایدچین‌ها برای پشتیبانی از چندین اپلیکیشن به صورت همزمان ساخته می‌شوند، در حالی که اپ‌چین‌ها(Appchains) بر روی یک کاربرد یا مجموعه‌ای از اپلیکیشن‌های مرتبط تمرکز دارند. هر دو مدل از امنیت و تمرکززدایی بلاکچین اصلی بهره‌مند می‌شوند، اما اپ‌چین‌ها(Appchains) امکان سفارشی‌سازی بیشتری را برای بهبود تجربه کاربری ارائه می‌دهند. در جدول زیر، مهم‌ترین تفاوت‌های بین سایدچین‌ها و اپ‌چین‌ها(Appchains) آورده شده است.
| ساید‌چین | اپ‌چین | |
| هدف | مقیاس‌پذیری، کاربردهای عمومی | کاربردهای تخصصی و مخصوص اپلیکیشن |
| تمرکز | طیف وسیعی از برنامه‌ها | عملکرد سفارشی و اختصاصی |
| انعطاف‌پذیری | قابلیت سفارشی‌سازی محدود | سطح بالایی از سفارشی‌سازی |
آشنایی با نمونه‌های موفق اپ‌چین‌ها(Appchains)
آربیتروم (Arbitrum)
آربیتروم یک زنجیره لایه دوم بر بستر اتریوم است که در سال‌های اخیر جامعه‌ای قوی در حوزه دیفای تشکیل داده است. ارزش کل دارایی‌های قفل‌شده (TVL) در این شبکه تا ژوئن ۲۰۲۴ بیش از سه میلیارد دلار بوده و حجم معاملات روزانه آن از ۲۰۰ میلیون دلار فراتر رفته است. آربیتروم علاوه بر میزبانی اپلیکیشن‌های دیفای مشهور اتریوم مانند آوه (Aave) و یونی سواپ (Uniswap)، اپلیکیشن‌های بومی مانند پندل (Pendle) و جی‌ام‌اکس (GMX) را نیز توسعه داده است.
ایمیوتبل (Immutable)
ایمیوتبل یک لایه دوم اتریوم است که تمرکز اصلی خود را روی بازی‌های بلاکچینی گذاشته است. این زنجیره پس از رشد دیفای در سال ۲۰۲۱ مسیر خود را به سمت صنعت بازی تغییر داد. با توجه به نیاز بازی‌ها به پرداخت‌های خرد و سریع، و محدودیت‌های اتریوم به‌عنوان زنجیره مادر، ایمیوتبل موفق شد بیش از ۲۰۰ پروژه بازی بلاکچینی را جذب کند. اگرچه ارزش کل دارایی‌های قفل‌شده در ایمیوتبل نسبت به سایر زنجیره‌های دیفای کمتر است، اما این شبکه به یکی از زنجیره‌های کلیدی در حوزه بازی‌های بلاکچینی تبدیل شده است.
پایت نتورک (Pyth Network) و زتاچین (ZetaChain)
آربیتروم و ایمیوتبل به عنوان رول‌آپ‌هایی برای رفع مشکل مقیاس‌پذیری اتریوم طراحی شده‌اند و محدود به یک برنامه خاص نیستند. این شبکه‌ها که میزبان طیف گسترده‌ای از برنامه‌های غیرمتمرکز (DApp) هستند، چالش‌های اصلی مفهوم اپ‌چین را به چالش می‌کشند. در مقابل، اپ‌چین‌ها(Appchains)ی جدیدی در حال ظهور هستند که به یک برنامه مشخص اختصاص دارند. پایت نتورک و زتاچین دو نمونه از این نوع اپ‌چین‌ها(Appchains) هستند که از شبکه سولانا فورک شده‌اند.
شبکه پایت (Pyth Network)،پایت یک اوراکل غیرمتمرکز است که داده‌های مالی لحظه‌ای دنیای واقعی را به بلاکچین منتقل می‌کند. این شبکه از ابتدای سال ۲۰۲۴ بیش از ۴.۴ میلیارد دلار تراکنش را پشتیبانی کرده است.
زتاچین (ZetaChain)،زتاچین یکی از پلتفرم‌های پیشرو در زمینه معاملات مشتقه روی سولانا است. حجم کلی تراکنش‌های این شبکه تا ژوئن ۲۰۲۴ به ۹ میلیارد دلار رسیده و حجم معاملات مشتقه روزانه آن حدود ۸۰ میلیون دلار بوده است.
اگرچه این نمونه‌ها موفقیت‌هایی در حوزه اپ‌چین‌ها(Appchains) به شمار می‌روند، اما برخی پروژه‌ها نتوانسته‌اند تعادل مناسبی بین توسعه اپلیکیشن و مدیریت زنجیره برقرار کنند و مجبور به انتقال اپلیکیشن خود به یک زنجیره پایه بالغ شده‌اند. برای مثال، هلیوم (Helium) که شبکه‌ای زیرساختی و غیرمتمرکز برای اینترنت اشیا (DePIN) است، ابتدا با زنجیره اختصاصی آغاز به کار کرد، اما تیم توسعه‌دهنده به دلیل مشکلات مدیریت زیرساخت، ناچار به مهاجرت به سولانا شد.
ضرورت وجود توکن اختصاصی در اپ‌چین‌ها(Appchains)
مشوق‌ها
توکن‌های بومی می‌توانند به عنوان پاداش برای اعتبارسنج‌ها و کاربران به کار روند تا امنیت و کارایی زنجیره حفظ شود.
حاکمیت
وجود توکن‌های اختصاصی امکان مدیریت غیرمتمرکز را فراهم کرده و به دارندگان توکن اجازه می‌دهد در تصمیم‌گیری‌های مهم شبکه مشارکت کنند.
کاربرد اقتصادی
توکن‌های بومی برای پرداخت کارمزد تراکنش‌ها، دسترسی به خدمات و مشارکت در اکوسیستم زنجیره استفاده می‌شوند که این موضوع باعث ایجاد تقاضا و افزایش ارزش اقتصادی شبکه می‌شود.
با این حال، راه‌اندازی توکن همراه با چالش‌هایی مانند نیاز به طراحی مدل اقتصادی پایدار و رعایت مقررات نظارتی است.
نقش زیرساخت‌های ارتباطی در توسعه اپ‌چین‌ها(Appchains)
صرافی‌های متمرکز
صرافی‌های متمرکز (CEXs) به‌عنوان واسطه‌هایی عمل می‌کنند که انتقال دارایی‌ها بین بلاکچین‌های مختلف را تسهیل می‌کنند. اگرچه استفاده از این صرافی‌ها بسیار ساده است، اما معایبی مانند تمرکزگرایی و نقاط ضعف امنیتی نیز به همراه دارد.
پل‌های غیرمتمرکز
پل‌های غیرمتمرکز با بهره‌گیری از قراردادهای هوشمند و شبکه‌های غیرمتمرکز، امکان نقل و انتقال دارایی‌ها بین زنجیره‌ها را بدون نیاز به وجود یک نهاد مرکزی فراهم می‌کنند. پاراچین‌های شبکه پولکادات و پروتکل ارتباط میان‌زنجیره‌ای (IBC) در کازموس از نمونه‌های بارز این نوع پل‌ها هستند.
سواپ اتمی
سواپ‌های اتمی (Atomic Swaps) امکان تبادل مستقیم دارایی‌ها به صورت همتا به همتا را بین بلاکچین‌های مختلف فراهم می‌آورند، بدون اینکه نیازی به واسطه‌ای باشد.
تاثیر ری‌استیکینگ بر اپ‌چین‌ها(Appchains)
افزایش امنیت
ری‌استیکینگ به اعتبارسنج‌ها این امکان را می‌دهد که دارایی‌های خود را روی چندین زنجیره به صورت همزمان استیک کنند. بدین ترتیب، حجم بیشتری از دارایی‌ها در حفظ یکپارچگی شبکه مشارکت داشته و امنیت اپ‌چین‌ها(Appchains) بهبود می‌یابد.
مشوق‌های اقتصادی
ری‌استیکینگ انگیزه‌های اقتصادی اعتبارسنج‌ها را تقویت می‌کند که منجر به افزایش مشارکت در شبکه شده و به اپ‌چین‌ها(Appchains) کمک می‌کند تا شبکه اعتبارسنجی قدرتمندتری ایجاد کنند.
با این حال، ری‌استیکینگ چالش‌هایی نیز به همراه دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
مدیریت منابع، این فرآیند نیازمند مدیریت دقیق منابع است تا اطمینان حاصل شود اعتبارسنج‌ها بدون به خطر انداختن عملکرد یا امنیت زنجیره‌ها، بتوانند به درستی آن‌ها را کنترل کنند.
پیچیدگی‌های فنی، مدیریت ری‌استیکینگ در چندین زنجیره با چالش‌هایی مانند توزیع عادلانه پاداش‌ها، خطر امضای دوگانه (Double-Signing) و رفتارهای مخرب روبرو است.
اپ‌چین‌ها(Appchains) با بهره‌گیری از مکانیزم ری‌استیکینگ قادرند از امنیت، توکن و زیرساخت اعتبارسنجی زنجیره مادر استفاده کنند. اگرچه این روش هزینه راه‌اندازی توکن بومی را کاهش می‌دهد، اما برای حفظ انگیزه مشارکت‌کنندگان، نیاز به طراحی مدل اقتصادی پایدار دارد.
سوالات متداول
-
اپ‌چین (Appchain)چیست؟
اپ‌چین (Appchain) یک بلاکچین اختصاصی است که برای اجرای یک اپلیکیشن خاص یا مجموعه‌ای از اپلیکیشن‌های مرتبط طراحی شده است و به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد یک زنجیره سفارشی با ویژگی‌ها و مکانیزم‌های خاص بسازند.
-
تفاوت اپ‌چین(Appchains)با بلاکچین‌های عمومی چیست؟
برخلاف بلاکچین‌های عمومی که میزبان هزاران اپلیکیشن و قرارداد هوشمند هستند،اپ‌چین‌ها(Appchains) به‌طور اختصاصی برای یک اپلیکیشن یا گروه خاصی از اپلیکیشن‌ها بهینه شده‌اند تا عملکرد و تجربه کاربری بهتری ارائه دهند.
-
اپ‌چین‌ها(Appchains) چگونه ساخته می‌شوند؟
اپ‌چین‌ها(Appchains) معمولاً از طریق فورک یا استفاده از کد منبع بلاکچین‌های پایه (لایه ۱) ایجاد شده و با اعمال تغییرات و بهینه‌سازی‌های خاص، به یک زنجیره مستقل تبدیل می‌شوند.
-
اپ‌چین‌ها(Appchains) چه مزایایی دارند؟
اپ‌چین‌ها(Appchains) امکاناتی مانند افزایش توان عملیاتی، کاهش تأخیر تراکنش‌ها، امنیت بیشتر و امکان سفارشی‌سازی برای نیازهای خاص اپلیکیشن را فراهم می‌کنند.
-
آیا اپ‌چین‌ها(Appchains) نیاز به توکن اختصاصی دارند؟
اغلب اپ‌چین‌ها(Appchains) دارای توکن‌های اختصاصی هستند که برای استیکینگ، حاکمیت و پرداخت کارمزدها استفاده می‌شوند، اما این موضوع بسته به طراحی زنجیره می‌تواند متفاوت باشد.
-
اپ‌چین‌ها(Appchains) چگونه با بلاکچین‌های دیگر تعامل دارند؟
اپ‌چین‌ها(Appchains) معمولاً از طریق پل‌های میان‌زنجیره‌ای یا پروتکل‌های ارتباطی خاص با دیگر بلاکچین‌ها تعامل و تبادل دارایی و داده انجام می‌دهند.
-
کاربردهای اصلی اپ‌چین‌ها(Appchains) چیست؟
اپ‌چین‌ها(Appchains) برای توسعه برنامه‌های خاصی مانند بازی‌های بلاکچینی، مالی غیرمتمرکز (دیفای)، اوراکل‌ها و سایر برنامه‌های تخصصی به کار می‌روند.
-
آیا اپ‌چین‌ها(Appchains) می‌توانند مستقل از بلاکچین اصلی فعالیت کنند؟
بله، اپ‌چین‌ها(Appchains) بلاکچین‌های مستقلی هستند، اما معمولاً برای امنیت و هماهنگی با شبکه اصلی به آن متصل می‌شوند.
-
چالش‌های توسعه اپ‌چین‌ها(Appchains) چیست؟
ایجاد و مدیریت اپ‌چین نیازمند منابع فنی و مالی قابل توجه است و مشکلاتی مانند مقیاس‌پذیری، امنیت و تعامل میان‌زنجیره‌ای را به همراه دارد.
-
آینده اپ‌چین‌ها(Appchains) چگونه است؟
با توجه به نیاز به سفارشی‌سازی و بهبود عملکرد در بلاکچین‌ها، انتظار می‌رود اپ‌چین‌ها(Appchains) نقش مهم‌تری در اکوسیستم بلاکچین ایفا کنند و به توسعه برنامه‌های تخصصی کمک کنند.
سخن پایانی
اپ‌چین‌ها(Appchains)بلاکچین‌های اختصاصی هستند که به طور ویژه برای یک اپلیکیشن خاص طراحی شده‌اند. برخلاف بلاکچین‌های عمومی، اپ‌چین‌ها(Appchains) امکان سفارشی‌سازی بیشتر، مقیاس‌پذیری بهتر و بهینه‌سازی عملکرد را بر اساس نیازهای خاص همان اپلیکیشن فراهم می‌کنند. این ساختار به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد تا راهکارهای کارآمدتر و متناسب‌تری برای انواع کاربردها، از جمله بازی‌ها، NFTها و پروژه‌های دیفای ارائه دهند. پایت‌نت و زتاچین دو نمونه از شبکه‌هایی هستند که بر پایه مدل اپ‌چین فعالیت می‌کنند. با افزایش گسترده کاربردهای وب۳ و دارایی‌های دیجیتال، انتظار می‌رود اپ‌چین‌ها(Appchains) نقش مهم و پررنگ‌تری در آینده بلاکچین ایفا کنند.
ممنون که تا پایان مقاله”اپ‌چین (Appchain)چیست و چگونه کار می‌کند؟“همراه ما بودید
نظرات کاربران