با توجه به افزایش تقاضا برای استفاده از شبکه اتریوم و محدودیت های گنجایش بلاک های اتریوم، کارایی شبکه تحت فشار قرار گرفته است. برای رفع این مشکل، راه حل های نوآورانه ای پیشنهاد شده اند، از جمله واگذاری تاریخچه بلاکچین به پروژه های خارجی، در نتیجه توان اتریوم برای کارهای فوری و حیاتی تر آزاد می شود. به روز رسانی Dencun که شامل EIP-4844 می شود، گامی مهم در این جهت است و مکانیسم هایی را برای افزایش مقیاس پذیری و کاهش هزینه های تراکنش معرفی می کند. این به روز رسانی بخشی از یک استراتژی گسترده تر برای اطمینان از اینکه اتریوم یک پلتفرم قوی و کارآمد برای برنامه های غیرمتمرکز و قراردادهای هوشمند باقی می ماند انجام شد.
در این مقاله تیم زوم ارز سعی دارد با بررسی تخصصی آپدیت Dencun و با تمرکز بر EIP-4844 تاثیر این آپدیت را روی شبکه اتریوم بررسی کند.
لیست عناوینی که در این مقاله برای شما زوم ارزی عزیز آماده کرده ایم:
بررسی ویدیویی EIP-4844
آشنایی مختصری با شبکه اتریوم و راهکارهای مقیاس پذیری آن
دوستان در همان آغاز کار بلاکچین اتریوم، تیم فنی این پروژه متوجه آن شد که این بلاکچین با افزایش تقاضا به مشکل خواهد خورد و از همان ابتدا تا به امروز راهکارهای مختلفی برای مقیاس پذیر کردن شبکه اتریوم بدون به خطر انداختن امنیت آن، به وجود آمده است.
اما از میان تمامی راه حل های مختلف سه مورد اساس و پایه مقیاس پذیری اتریوم را تشکیل می دهد:
گذار شبکه اتریوم از pow به pos.
استفاده از مفهوم شاردینگ در شبکه pos اتریوم.
استفاده از rollup ها به عنوان یک راه کار لایه دومی.
“rollup ها به پروژه های لایه دومی اتریوم می گویند که تراکنش ها را خارج از زنجیره اتریوم پردازش می کنند و سپس نتیجه آن تراکنش ها را به طور خلاصه برای ثبت نهایی روی شبکه اتریوم ارسال می کنند.”
خوب است بدانید اتریوم بعد از انجام کامل تمامی مراحل خود برای رسیدن به pos و همچنین استفاده از شاردینگ، بازهم نمی تواند به مقیاس پذیری لازم برسد. در نتیجه در میان مدت و بلند مدت برای مقیاس پذیری و همچنین برای حفظ حریم خصوصی به rollup ها نیاز خواهد داشت و این موضوع اهمیت rollup ها را دو چندان می کند.
در نظر داشته باشید EIP-4844 هم به عنوان Proto-Danksharding اتریوم را مقیاس پذیر می کند و هم عملکرد rollup ها را بهبود می بخشد.
آشنایی با پروپوزال EIP-4844
بلاکچین اتریوم پس از اجرای فاز اول pos خودش توانست لایه پردازش تراکنش (Transaction layer) و لایه اجماع (Consensus layer) را جدا کند. به بیان ساده در حال حاظر بلاکچین اتریوم دارای دو زنجیره جدا از یکدیگر می باشد که باهم در تعامل و ارتباط نیز هستند. در لایه پردازش تراکنش، تراکنش های کاربران معمولی و همچنین اجرای قراردادهای هوشمند انجام می شود و در لایه اجماع، تراکنش های مخصوص به ولیدیتورها (مانند درخواست برداشت پاداش) تایید تراکنش ها و اجماع و در نهایت امنیت شبکه قرار دارد.
حال با اجرای EIP-4844 در لایه اجماع، تراکنش های Blob پردازش می شود که دارای اطلاعات تراکنش، کارمزد، مدت نگهداری اطلاعات، امضای درخواست کننده می باشد. خوب است بدانید تا پیش از این به جای Blob data از Call data در لایه اجماع استفاده می شد.
Call data در شبکه اتریوم، داده هایی هستند که همراه با یک تراکنش ارسال می شوند که امکان تعامل با قراردادهای هوشمند یا ارسال پیام به سایر نهادها را فراهم می کند. اساساً این داده های ورودی است که قراردادهای هوشمند برای اجرای عملکردهای خود استفاده می کنند. Call data ها روی بلاکچین ذخیره می شوند و دائمی هستند، به این معنی که برای همیشه ذخیره می شوند و پس از اضافه شدن به بلاکچین قابل حذف یا تغییر نیستند.
اما تفاوت بین Call data و blob data در مدت زمان ذخیره سازی و قابل مشاهده بودن آن ها نهفته است. Call data برای اجرای توابع قرارداد هوشمند استفاده می شود و به طور دائم در بلاکچین ذخیره می شود. Blob data که با EIP-4844 معرفی شد، شکل جدیدی از ذخیره سازی داده است که برای راه حل های Layer-2 طراحی شده است. Blobs بسته های بزرگی از داده ها هستند که به طور موقت برای یک دوره محدود (معمولاً حدود ۱۸ روز) ذخیره می شوند و برای ماشین مجازی اتریوم (EVM) قابل مشاهده نیستند. این باعث می شود که blob data به طور قابل توجهی ارزان تر از Call data باشند که به طور نامحدود ذخیره می شوند و برای EVM قابل مشاهده هستند.
پروپوزال EIP-4844 چه تاثیری بر عملکرد rollup ها دارد
در حالت معمولی اگر کاربری یک تراکنش روی لایه دوم انجام دهد، یک کارمزد بابت پردازش تراکنش در لایه دوم و یک کارمزد نیز برای انتقال آن اطلاعات به لایه اصلی (اتریوم) برای ثبت نهایی باید بپردازد. (در نظر داشته باشید این دو کارمزد به صورت یکجا در قالب یک کارمزد از کاربر کسر می شود.)
کارمزد ثبت نهایی اطلاعات روی شبکه اتریوم بسیار بیشتر از کارمزد در لایه دوم می باشد و اگر تعداد زیادی تراکنش درخواست داده شود، ثبت نهایی آن ها روی شبکه اتریوم باعث افزایش کل کارمزد می شود. اما با استفاده از تراکنش های blob کارمزدها تا ۱۰ برابر کمتر خواهد شد که این باعث افزایش عملکرد rollup ها می شود.
چگونگی دسترسی، به اطلاعاتی که از روی شبکه اتریوم حذف می شود
برخی از برنامه های غیرمتمرکز نیاز به تاریخچه تراکنش ها دارند و یا اگر یک کاربر قصد داشته باشد در یک پروژه لایه دومی به فرض starknet تبدیل به ولیدیتور شود، نیاز است که تاریخچه تراکنش ها را بداند (دانلود کند) تا بتواند شروع به تایید تراکنش های جدید کند. حال این تراکنش ها از روی لایه اصلی یعنی اتریوم پاک شده اند، پس دسترسی به این اطلاعات غیر ممکن است؟
خیر، اطلاعات پس از زمان مشخص شده به یک پروژه ذخیره اطلاعات مانند بیت تورنت، فایل کوین و یا پروژه ای مانند سلستیا که وظیفه در دسترس قراردادن اطلاعات را برعهده دارد، سپرده می شود. به این ترتیب اگر شما بخواهید اطلاعات تراکنشی که سال پیش روی شبکه اتریوم زده شده را ببینید باید از طریق شبکه بیت تورنت و یا سایر شبکه های ذخیره سازی اقدام کنید.
سپس این اطلاعات با استفاده از یک Commitments KZG برای اعضای شبکه اتریوم قابل دسترسی خواهد بود. “Commitments ها (تعهدات) به شرایط خاص یک تراکنش (تایید، عدم تایید، در حال انتظار) در بلاکچین ها اشاره دارد.”
نامKZG بر گرفته شده از سه مخترع آن و این طرح به طور گسترده در پروتکل zk-snark استفاده می شود. zk-snark نیز یک مدل از zero knowledge proof می باشد.
همچنین با استفاده از zkp ها می توانیم اثبات کنیم که یک دیتا صحیح است بدون آن که اطلاعات مهم آن را فاش کنیم.
به بیان ساده از این به بعد ما تنهاCommitments KZG ها را روی شبکه اصلی اتریوم ذخیره می کنیم که نشان دهنده وضعیت یک تراکنش است که پس از دوره ۱۴ تا ۳۰ روزه دیگر روی اتریوم نگهداری نمی شود و به شبکه خارجی سپرده شده است.
خوب است بدانید برای تضمین امنیت Commit KZG از KZG Ceremony استفاده کرده اند. به بیان ساده جامعه اتریوم قصد داشت یک کلید عمومی ایجاد کند که برای همه مشخص باشد و همچنین یک کلید خصوصی با امنیت بسیار بالا که کسی به آن دسترسی نداشته باشد تا با استفاده از آن بتواند اثبات های رمزنگاری شده ای را برای تراکنش ها ایجاد کنند.
پس برای این کار از جامعه اتریوم دعوت شد تا در ایجاد کلید خصوصی مشارکت کنند و یک صف تشکیل شد که هر کاربر یک سری دیتا به صورت تصادفی وارد می کرد و سپس آن را به نفر بعدی منتقل می کرد و همین طور این کار بین ۱۴۱۴۱۶ کاربری که در این طرح مشارکت داشتند تکرار شد.
حال کاربری که در این طرح شرکت کرده بود، تنها قسمتی از این کلید خصوصی را در اختیار داشت و برای بازیابی این کلید خصوصی باید هر ۱۴۱۴۱۶ به ترتیب دیتاها را وارد می کردند. پس اگر یک کاربر قسمت مربوط به کلید خصوصی خودش را از دست بدهد دیگر این کلید خصوصی غیرقابل دسترس می شود.
بررسی تاثیرات بلند مدت پروپوزال EIP-4844 بر شبکه اتریوم
در این بخش قصد داریم تاثیرات این آپدیت را روی بلاکچین اتریوم بررسی کنیم:
- کاهش هزینه های تراکنش
هدف EIP-4844 کاهش قابل توجه کارمزدهای تراکنش برای راه حل های لایه ۲ با معرفی یک رویکرد نوآورانه برای مدیریت تراکنش ها از طریق داده های Blobاست. انتظار می رود این نوآوری منجر به کاهش ۱۰ برابری در کارمزدها شود و تراکنش های اتریوم را برای کاربران مقرون به صرفه تر کند.
- مقیاس پذیری پیشرفته
با بهینه سازی هزینه تراکنش ها برای انتقال به شبکه اصلی اتریوم، EIP-4844 نقش مهمی در اهداف مقیاس پذیری اتریوم ایفا می کند. این پروپوزال بخشی از یک ارتقاء گسترده تر است که هدف آن فعال کردن اتریوم برای انجام بیش از ۱۰۰۰۰۰ تراکنش در ثانیه است. این بهبود مقیاس پذیری برای تطبیق تقاضای رو به رشد برای برنامه های غیرمتمرکز (dApps) و قراردادهای هوشمند در شبکه اتریوم ضروری است.
- کارایی شبکه
پیاده سازی داده های Blob در EIP-4844 پتانسیل تغییر کارایی شبکه اتریوم را دارد. با اجازه دادن به حجم زیادی از داده ها برای پردازش و ذخیره ارزان تر داده ها، فشار روی زنجیره اصلی کاهش می یابد. این بهبود بهره وری از تراکنش های بیشتری در ثانیه پشتیبانی می کند بدون اینکه به یکپارچگی یا امنیت بلاکچین لطمه ای وارد شود. علاوه بر این، می تواند به کاهش نیازهای سخت افزاری برای ایجاد یک نود اتریوم، تسهیل مشارکت بیشتر و حفظ تمرکز زدایی شبکه کمک کند.
- مزایا برای توسعه دهندگان و کاربران
برای توسعه دهندگان، EIP-4844 امکانات جدیدی را برای ایجاد و اجرای برنامه هایی که نیاز به مدیریت حجم زیادی از داده ها دارند، مانند بازی های بلاکچین، بازارهای NFT و پلتفرم های DeFi را باز می کند. برای کاربران، باعث تجربه ای روان تر و در دسترس تر، با زمان انتظار کوتاه تر و هزینه های کمتر هنگام تعامل با dApps در شبکه اتریوم است. با کاهش موانع اقتصادی و فنی برای استفاده از dApps، EIP-4844 این پتانسیل را دارد که پذیرش و توسعه بیشتر برنامه های غیرمتمرکز را تقویت کند و به رشد و تنوع اکوسیستم اتریوم کمک کند.
به طور خلاصه، EIP-4844 قرار است با مقرون به صرفه تر کردن تراکنش ها، افزایش مقیاس پذیری شبکه و بهبود کارایی کلی شبکه، چشم انداز اتریوم را متحول کند. انتظار می رود این اثرات بلند مدت تأثیر مثبت قابل توجهی بر اکوسیستم اتریوم داشته باشد و به نفع توسعه دهندگان و کاربران باشد.
