بازار خرسی چیست؟ نگاهی به بازار خرسی در ارز دیجیتال

اگر برای شما هم سوال است که بازار خرسی چیست، به بیان ساده می‌توان گفت که به دوره‌ای نسبتاً طولانی‌مدت از کاهش پیوسته قیمت دارایی‌ها در یک بازار مالی، بازار خرسی (Bear Market) یا بازار نزولی گفته می‌شود. این عبارت برای تمام بازارهای مالی به‌کار می‌رود و بازار خرسی و گاوی در ارز دیجیتال، به دوره‌های نزولی و صعودی نسبتاً بلندمدت در قیمت رمزارزها گفته می‌شود.

بازار گاوی (Bull Market) به دوره‌ای گفته می‌شوند که قیمت ارزهای دیجیتال در آن دچار نوسانات و اصلاحات نزولی می‌شوند، اما روند کلی و بلندمدت آن صعودی است. گاهی اوقات برخی سرمایه‌گذاران یک حرکت نزولی یا اصلاح کوتاه‌مدت را نشانه‌ای برای پایان بازار گاوی می‌بینند که اشتباه است و به همین دلیل، فعالان بازارهای مالی باید به نشانه‌ها، روندها و الگوهای بازگشتی قیمت‌ها توجه داشته باشند و روندها را در تایم فریم‌های بلندمدت بررسی کنند تا بتوانند به تشخیص دقیق در مورد وضعیت فعلی بازار برسند.

تاریخ نشان داده که بازار خرسی و گاوی در ارز دیجیتال یا سایر بازارها، برای همیشه پایدار باقی نخواهند ماند و  معامله رمز ارزها و خرید تتر، بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال به نقطه‌ای می‌رسند که تمایلات و اطمینان سرمایه‌گذاران، دست‌خوش تغییرات می‌شوند و روند کلی بازار تغییر پیدا می‌کند. برخی از عوامل تاثیرگذار در این‌جا می‌تواند انتشار اخبار مثبت و منفی، قانون‌گذاری‌ها یا رویدادهایی پیش‌بینی نشده نظیر پاندمی کرونا باشد. کاهش شدید و ناگهانی قیمت‌ها، ممکن است آغازگر یک بازار خرسی باشد که سرمایه‌گذاران پیش‌بینی می‌کنند قیمت‌ها همچنان به کاهش خود ادامه می‌دهند و روندی پیوسته از فروش دارایی‌ها در بازار شکل می‌گیرد.

در این مقاله ابتدا بررسی می‌کنیم که بازار خرسی چیست و سپس به ویژگی‌ها و علائم آن می‌پردازیم و نگاهی مختصر نیز، به بازار خرسی بیت کوین می‌اندازیم.

بازار خرسی چیست؟

بازار خرسی یا نزولی به روند منفی قیمت‌ها در یک بازار اشاره دارد و تنها متعلق به دنیای رمزارزها نبوده و در بازارهای سنتی نظیر سهام، اوراق قرضه، مسکن و کالاها نیز کاربرد دارد. به‌طور کل، سرمایه‌گذاران در یک بازار خرسی شاهد روند نزولی و شدید قیمت‌ها در بازه‌ای نسبتاً کوتاه هستند که در ادامه به‌طول می‌انجامد. از جایی که بازار ارزهای دیجیتال به‌اندازه بازارهای سنتی گسترده و بالغ نیست، قیمت‌ها نوسانات شدیدتری را طی یک بازار خرسی تجربه می‌کنند.

از این رو، دوره‌های بازار خرسی در ارز دیجیتال معمولاً طولانی‌تر بوده و کاهش ۸۵ درصدی قیمت‌ها در آن، اتفاقی دور از انتظار نیست. در بازارهای سنتی، زمانی یک دوره را در قالب یک بازار خرسی می‌بینند که قیمت‌ها حداقل ۲۰ درصد کاهش داشته و حداقل ۶۰ روز، روندی نزولی را طی کرده باشند. بازارهای خرسی در واقع نتیجه بدبینی و ذهنیت منفی سرمایه‌گذاران بوده که اطمینان خود را نسبت به عملکرد کلی دارایی‌ها و شاخص‌های بازار از دست می‌دهند.

پیامد چنین شرایطی، فروش دارایی‌ها از سوی سرمایه‌گذاران است که قیمت‌ها را بیش از پیش تحت فشار قرار داده و اغلب به پدیده‌ای تحت عنوان کاپیتولاسیون (Capitulation) منتهی می‌شود که فعالان بازار از ترس ضررهای بیشتر، تمام موجودی خود را می‌فروشند.

البته کاهش ۲۰ درصدی قیمت‌ها تنها نشانه آغاز یک بازار خرسی نبوده و علائم دیگری نیز وجود دارند که به‌راحتی قابل شناسایی نیستند. معامله‌گران و تحلیل‌گرها با استفاده از ابزارهای ویژه خود، سعی در شناسایی این عوامل نه‌چندان واضح دارند که از میان آن‌ها می‌توان به شاخص‌ها و اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال مانند میانگین متحرک‌ها (MA)، اندیکاتور مکدی (MACD)، شاخص قدرت نسبی (RSI) و حجم تعادلی (OBV) اشاره کرد.

حتماً می‌دانید که بیت کوین (BTC) به‌عنوان رهبر رمزارزها شناخته می‌شود و عملکرد قیمت بیت کوین، سایر ارزهای دیجیتال و شرایط کلی بازار را تحت تاثیر قرار می‌دهد. تاریخ نشان داده که بازار خرسی در ارز دیجیتال اغلب با کاهش قیمت بیت کوین آغاز می‌شود که در ادامه به بررسی برخی از مهم‌ترین این رویدادها می‌پردازیم.

بازار خرسی بیت کوین

اگر شما هم به‌عنوان یک سرمایه‌گذار در بازار ارزهای دیجیتال فعالیت کرده باشید، این حس به‌شما دست داده که این بازار خرسی، قرار نیست تمام بشود؛ اما تاریخچه این بازار نشان داده که این دیدگاه صحیح نیست. آمارها می‌گویند طی دهه اول آغاز به‌کار بیت کوین، کارشناسان بیش از ۳۰۰ مرتبه این دارایی را «مرده» خوانده و معتقد بودند که قیمت بیت کوین دیگر بهبود پیدا نخواهد کرد.  پیرامون این موضوع، بهتر است تاریخچه بازار خرسی در ارز دیجیتال را مورد بررسی قرار دهیم که در واقع، ابتدا به‌شکل بازار خرسی بیت کوین بوده و در ادامه، گریبان تمام رمزارزها را گرفته است.

نخستین بازار خرسی بیت کوین در سال ۲۰۱۲ اتفاق افتاد که در آن سال، چندین حملات سایبری و رویدادهای منفی مرتبط با این رمزارز صورت گرفت و موجی از ابهامات و نگرانی‌ها را در مورد بیت کوین به‌وجود آوردند. پیش از آغاز این بازار خرسی در ارز دیجیتال، قیمت بیت کوین در ژانویه ۲۰۱۲ به یک سقف جدید رسید اما درست یک ماه بعد، پلتفرم تریدهیل (TradeHill) که دومین صرافی بیت کوین دنیا بود، به‌دلیل مشکلات قانونی فعالیت‌های خود را متوقف کرد. این بازار خرسی بیت کوین، شش ماه به‌طول انجامید و قیمت بیت کوین در جولای ۲۰۱۲، تا ۴.۲۲ دلار کاهش یافت.

دومین بازار خرسی بیت کوین مدتی بعد از همین اتفاقات شکل گرفت که در قالب پرونده‌های قضایی گوناگون بود. این جدال‌های قانونی ذهنیت و دیدگاه منفی فعالان بازار رمزارزها را تشدید کرد و اطمینان آن‌ها به این دسته از دارایی‌ها را از بین برد. در آگوست ۲۰۱۲ بود که علیه پلتفرم معاملاتی بیتکوینیکا (Bitcoinica) شکایت شد و درست روز بعد از آن، قیمت بیت کوین دچار ریزش شد و بازار را وارد یک دوره نزولی جدید کرد.

اما سال ۲۰۱۳ نه تنها در تاریخچه بازار خرسی بیت کوین مهم بود، بلکه در کل تاریخچه عملکرد این دارایی برای همیشه ثبت شد. در اکتبر این سال، پلتفرم سیلک‌رود (Silk Road) به‌طور رسمی توسط پلیس فدرال آمریکا متوقف و تعطیل شد. سیلک‌رود یک بازار سیاه آنلاین و غیرقانونی بود که در بخش دارک وب فعالیت می‌کرد و پرداخت‌های آن از طریق بیت کوین انجام می‌شد؛ اما در عین حال، سیلک‌رود به‌عنوان اولین نمونه از پذیرش گسترده رمزارز بیت کوین شناخته می‌شود. در پی این اتفاق، قیمت بیت کوین همچنان به رشد خود ادامه داد و در ماه‌های بعد بود که بازار اثرات این اتفاق را دریافت و تا انتهای سال ۲۰۱۵، یک بازار خرسی را تجربه کرد.

ناگفته نماند که بازار خرسی در ارز دیجیتال، طی سال‌های ۲۰۱۸، ۲۰۲۰، و ۲۰۲۲ نیز اتفاق افتاد که هرکدام دلایل و ویژگی‌های خاص خود را داشتند و شاید بتوان گفت، نقش اول تمام این دوره‌های نزولی را بیت کوین ایفا کرده است.

اما حال که می‌دانید بازار خرسی چیست، بهتر است برخی از نشانه‌های این بازار را نیز بشناسید که به‌شرح زیر هستند:

• کاهش قیمت‌ها طی یک دوره طولانی
• کاهش تقاضا برای خرید ارز دیجیتال و گاهاً، افزایش تقاضا برای خرید تتر یا تبدیل رمزارزها به آن
• کاهش اطمینان سرمایه‌گذاران به ارزهای دیجیتال
• انتشار گسترده اخبار و گزارشات اغراق‌آمیز با عناوینی نظیر «زمستان ارز دیجیتال»، «ریزش بازارها» و . . .
• خروج گسترده سرمایه‌گذاران تازه‌کار از بازارها
• انتشار مکرر اخبار منفی و تشدید فشار بر روی قیمت‌ها
• تاثیر نه‌چندان قوی اخبار مثبت

در نهایت باید گفت که تشخیص زمان آغاز یا پایان بازار خرسی در ارز دیجیتال یا هر بازار دیگری، تلاشی بیهوده و ناموفق خواهد بود و شما می‌توانید با تحقیقات و شناخت بهتر رفتار بازار، پیگیری اخبار مرتبط و به‌کارگیری ابزارها و شاخص‌های موجود، این دوره‌ها را کمی زودتر شناسایی کنید و سرمایه خود را برای مقابله با آن‌ها تنظیم کنید.